Cep telefonuyla mesajlaşmak isteyen kaç kişinin aklına ilk olarak
SMS, yani bizim bildiğimiz klasik kısa mesaj hizmeti geliyor?
Mobil iletişim faturalarında her mesajın ayrı ücretlendirildiği, bedava mesaj hakkı geldiğinde tüketicilerin sevindiği, hatta günün kimi zaman dilimlerinde daha ucuz olduğu için o saatlerde mesajlaştığını hatırlıyor musunuz?
Mobil mesajlaşma uygulamaları,
SMS'i hızla rafa kaldırmamızı sağladı.
Başta WhatsApp olmak üzere, birçok farklı mesaj uygulaması hayatımıza öyle hızlı girdi ve biz bu uygulamaların sunduğu ücretsiz olanaklarla sınırları o kadar çabuk kaldırdık ki, telefonla birini arayacağımıza artık ilk seçenek olarak bu platformlar üzerinden yazışıyoruz.
[caption id="attachment_62501" align="alignnone" width="800"]
Yakın geçmişte Facebook'un satın aldığı WhatsApp, hâlâ en popüler mobil mesajlaşma uygulaması konumunda.[/caption]
Hatta bin bir çeşit ve renkteki duygu ifadesiyle hislerimizi belli ediyor, yazdığımız mesajın iletilip iletilmediğinin yanında okunup okunmadığını da öğrenebiliyoruz. Bu da yetmiyor olacak ki mesajlaşma uygulamalarında kullandığımız kısaltmalarla, zamanla yeni ama garip bir dil oluşturuyoruz, birbirimize dosya gönderebiliyoruz. Onlarca kişinin buluşup muhabbetin dibine vurduğu sohbet grupları ile firmaların sohbet uygulamaları üzerinden müşteri hizmetleri vermeleri konularına hiç girmiyorum bile.
Mobil mesajlaşma uygulamalarının günümüzde, aylık 5 milyardan fazla aktif kullanıcıya ulaşmış olması, konunun ne kadar popüler olduğunu ortaya koyuyor. Durum böyleyken, bu işlevdeki uygulamaların son derece çeşitlilik gösterdiğini de söylemeliyiz. Çünkü farklı ülkelerde, farklı demografik özellikler taşıyan kesimlerce farklı uygulamaların popüler olduğunu, bu farklılıkların oluşmasında, kimi devletlerin internet üzerindeki sıkı kontrolünün de etkili olduğunu belirtelim. Gelin bu yıl da popülerliğini koruyacağını düşündüğümüz en popüler 5 mobil mesajlaşma uygulamasına birlikte bakalım.
WhatsApp
WhatsApp; Güney Amerika’dan Avrupa’ya, Afrika’dan Orta Doğu’ya, Rusya’dan Hindistan’a uzanan geniş bir coğrafyada, hemen hemen dünyanın her yerinde kullanılıyor. 25 ila 44 yaş arasındakilerin yoğun olarak kullandığı uygulama, aylık 1.3 milyarlık kullanıcı sayısıyla hâlâ en popüler mobil mesajlaşma uygulaması durumunda. Uygulama sesli ve görüntülü konuşmalarda da kalitesini güç geçtikçe artırıyor.
WhatsApp henüz reklam satışı yapmamasına ve üçüncü parti bot’ların çalışmasını engellese de markalar, bu kalabalık kullanıcı kitlesine ulaşmak istiyor. Kişiye özel ve üst düzey hedefleme yapılmışkampanyaları için hedef kitleye, bir WhatsApp kullanıcısı kimliğiyle yaklaşıp iletişim kuruyor. Uygulamanın, internet sitelerine, e-posta imzalarına veya sosyal medya profillerine gömülebilen “sohbet için tıkla” (click to chat) bağlantısı vermesi ise ürün veya hizmet sunan markalar için cezbedici bir özellik olarak karşımıza çıkıyor.
WhatsApp pazarlamasında en dikkat çekici örneklerden birine, dünyaca ünlü sos markası Hellman’s imza attı. Markanın Brezilya ekibinin fikri olan WhatsCook, aslında insanları gerçek şeflerle buluşturuyordu. Bir yemek tarifi hizmeti olmayan WhatsCook, o an WhatsApp kullanıcıların elinin altında olduğu malzemelerden yemek yapma düşüncesine dayanıyordu. WhatsCook’un nasıl bir proje olduğunu aşağıdaki videoda da görebilirsiniz.
Kullanıcılar önce WhatsCook internet sitesine üye oluyor, ardından buzdolabının içini dotoğraflayarak WhatsApp’tan gönderiyordu. Sonrasında bir aşçı bu malzemelerden bir tarif oluşturuyor ve kullanıcıya nasıl pişireceğini fotoğraflar, videolar vb. şekillerde anlatıyordu. 13000’den fazla kişinin kaydolduğu WhatsCook’ta her kullanıcı ortalama 1 saat 5 dakikalık bir zaman geçirmesi ise projenin başarısını gösteren bir sonuçtu.
Facebook Messenger
Tıpkı WhatsApp gibi dünyanın farklı yerlerinde kalabalık bir kullanıcı kitlesi tarafından kullanılan Facebook Messenger, ilk dönemlerinde çok rağbet görmese de arkasını Facebook gibi büyük bir güce dayamasının nimetlerinden yararlandı. Böylece zamanla birçok farklı özellik kazanan uygulama kendini giderek geliştirdi ve popüler sohbet uygulamaları arasındaki yerini aldı.
[caption id="attachment_62502" align="alignnone" width="800"]
Önceleri sadece Facebook'un bünyesindeki bir sohbet alanıyken, daha sonra ayrı bir uygulamaya dönüşen Facebook Messenger da sıkça kullanılan sohbet uygulamaları arasında.[/caption]
Esas kullanıcı kitlesinin 16-44 yaş arasında olduğu gözlemlenen uygulama, bu noktada WhatsApp’a göre daha genç kullanıcılara, yani onlu yaşlardaki kullanıcılara daha çok ulaşabiliyor. Aylık ortalama 1.2 milyar kişinin kullandığı Facebook Messenger, markalara farklı pazarlama özellikleri sağlıyor.
Örneğin markalar, hedefleme yapılmış reklamlarla Facebook kullanıcılarını haber akışı alanından sohbet alanına yönlendirip bir konuşma başlatmaya teşvik edebiliyor. Ayrıca markalar, geçmişte kendilerine Facebook üzerinden mesaj yazmış kişilere reklam içerikli mesajlar gönderebiliyor, Manychat ve Chatfuel gibi mesaj bot’larını müşteri bilgileriyle bütünleştirebiliyor. Facebook Messenger, chatbot kullanımı açısından markaların elini oldukça rahatlatıyor.
WeChat
İnternet üzerinde sıkı devlet kontrolünün olduğu, dolayısıyla internete ağır sansür uygulandığı Çin’de ise en popüler mobil mesajlaşma uygulaması farklı. 18-50 yaş arası kullanıcıların yoğun olduğu, ayda ortalama 938 milyon kişinin kullandığı WeChat, Çinliler için aslında yalnızca bir mesajlaşma uygulaması değil. Çünkü Çinliler, bu platformda aynı zamanda haber okuyor, mağaza içi ödemelerini gerçekleştiriyor, faturalarını ödüyor, para transfer ediyor, e-ticaret alışverişleri yapıyor, oyun oynuyor, taksi çağırabiliyor ve kişisel finans işlemlerini hallediyor.
[caption id="attachment_62503" align="alignnone" width="800"]
Wechat'in sunduğu olanaklar, internete sıkı denetim ve sert sansür uygulanan Çin'de, sadece mobil mesajlaşmayla sınırlı değil.[/caption]
WeChat bu özellikleriyle, aslında geniş çaplı bir hizmet veriyor ve dolayısıyla markalara büyük miktarda kullanıcı verisi vadediyor. Fakat ülkedeki sıkı internet denetimi nedeniyle, buradaki
kullanıcılara ulaşmak için şirketlerin devlete detaylı bilgiler içeren kayıt yaptırma zorunluluğu var ki bu da bürokrasinin süreci uzatması anlamına geliyor. Bu kalabalık kullanıcı kitlesiyle ilgilenen ABD, Hindistan, Malezya, Hong Kong, Endonezya, Güney Afrika, Tayland ve Tayvan firmalarıbile, yalnızca 100 milyon civarında kullanıcıya ulaşabiliyor ki bu rakam, bütün kullanıcıların 9’da 1’i bile etmiyor.
Yine de WeChat’te varlık göstermek isteyen markalar resmi bir hesap açarak mikro site oluşturma, içerik yayınlama ve müşteri hizmetleri sunma gibi yollarla kullanıcılara ulaşabilir. İki yolla resmi hesap açılabilen uygulamada içerik yayıncıları abonelik hesabı açıyor ve takipçilerine her gün yalnızca bir mesaj gönderebiliyor. Büyük perakende zincirleri ise genellikle hizmet hesabı açmayı tercih edip arkadaş listesindeki kullanıcılara ayda 4 mesaj gönderiyor.
Line
Gelelim bir diğer mesajlaşma uygulaması olan Line’a! Daha çok Japonya, Tayland, Endonezya ve Tayvan’da ilgi gören mobil uygulama, 10-49 yaş aralığında kullanıcılara sahip olmasıyla, çok geniş bir kitleye sesleniyor. Öyle ki Japonya’daki mobil mesajlaşma uygulamaları pazarının %94’ünü elinde tutuyor. Bahsettiğimiz 4 ülkede, aylık aktif kullanıcıların %73’ünün her gün kullandıklarını belirttiği Line bu başarısıyla, etkileşim oranını artırmak isteyen ve bu ülkelerde faaliyet gösteren markaların
iştahını kabartıyor.
Line’ın hızlı gelişimini, saygın ekonomi gazetesi The Wall Street Journal da doğruluyor. Gazeteye göre, 15 ayda 2 milyon yeni kullanıcı edinen uygulama, bugüne kadar en hızlı büyüyen sosyal iletişim platformu durumunda ve kullanıcılarının %30’u içerikleri beğeni, yorum ve paylaşma yoluyla etkileşime giriyor.
[caption id="attachment_62504" align="alignnone" width="800"]
Line, Endonezya, Tayvan, Tayland ve Japonya'da en popüler mobil mesajlaşma uygulaması konumunda.[/caption]
Line’da resmi hesapla yer alan markalar bir profil sayfası oluşturabiliyor, her takipçisine sohbet mesajları gönderebiliyor, takipçilerinin haber akışında içerik paylaşabiliyor, anahtar kelime tabanlı cevap veren ve içerik üreten chatbot’lar kullanabiliyor, kullanıcıların demografik bilgileri ve ilgi alanlarına göre Line reklamlarını iyileştirebiliyor, marka logolu ücretsiz sanal çıkartmalar dağıtabiliyor ve ürününü alan müşterilerini bu çıkartmalarla ödüllendirebiliyor.
Ünlü İngiliz müzik grubu The Beatles üyesi, yaşayan efsane Paul McCartney de hayranlarına ulaşmak için Line’ı seçenlerden biri olarak biliniyor. McCartney’in, uygulamayı kullanan 12.5 milyon takipçisi Facebook, Twitter ve Instagram’daki takipçilerinden daha kalabalık bir kitle oluşturuyor. Sanatçı da buradaki potansiyeli görmüş olmalı ki Line’daki her hayranına ayrı ayrı özel mesajlar gönderdi ve diğer sosyal ağlardan çok daha fazla etkileşimi bu platformda kurdu.
Slack
Hep eğlenceden, geyik muhabbetinden, yiyip içtiğimizden konuşacak değiliz ya; biraz da iş konuşalım. Özellikle kalabalık ve çok sayıda bölümden oluşan şirketlerde, sağlıklı bir iç iletişim bugün her şeyden daha da önemli hâle geldi.
[caption id="attachment_62505" align="alignnone" width="800"]
Şirketlerin iç iletişimini üstlenen Slack, iş yaşamında önemli bir rol oynuyor.[/caption]
İşte Slack de bu noktadan hareket ederek ortaya çıktı ve bugün, iş dünyasının ünlü dergisi Fortune’ın hazırladığı, En İyi 100 Şirket listesindeki firmaların 77’sinde kullanılıyor. Günde ortalama 5 milyon kişinin kullandığı uygulama en fazla ABD’de ilgi görüyor. Slack özellikle de B2B olarak faaliyet gösteren markaların gözdesi durumunda. Uygulamanın iş dünyasına hitap etmesi nedeniyle, seslendiği yaş aralığı diğer mobil mesajlaşma uygulamalarından doğal olarak biraz daha yüksek. Slack’in kullanıcı kitlesi daha çok 25-54 yaş arası kullanıcılardan oluşuyor.