Pandemi dönemi birçok sektör uzaktan çalışma, uzaktan çalışma deneyiminde iyi sonuçlar elde etti. Ama bir sektöre, “uzaktan” çok da iyi gelmedi. O da müzik endüstrisi. Konserler, festivallerin, müzisyenlerle dinleyicilerin buluşamaması hem müziği hem müzisyenleri hem de dinleyenleri kötü etkiledi. 2022 ise bir nevi müzik için geri dönüş yılıydı. Sahnelere geri dönüldü. Pandemi döneminde esasında hiç de kesilmeyen müzik üretimi de artarak normaline dönerek devam etti. Diğer yandan yılın son ayı yaklaştığında artık müzikseverler için bir gelenek oluşuyor. Kendi kişisel Spotify özetlerinin yayınlanması. Herkes hem kendinin en çok hangi türleri ve müzisyenleri dinlediğini öğreniyor, hem de çevresinin ve geniş kitlelerin müzik zevkleri hakkında bilgi edinebiliyor. Spotify, Kasım ayı sonunda yılın en çok dinlenenlerini ve kullanıcılar için 2022 Yılın Özeti’ni yayınladı. Bu özet bize müzik dünyasının bir yılı ve geleceği için de fikir veriyor.
Yerel dilde bir albüm tüm dünyayı salladı: Bad Bunny
Verilere global perspektifte baktığımızda, en çok dinlenen ismin İngilizce şarkı söylemeyen bir isim olması, müzik dünyasında belki gelecek yıllar için de bize bir işaret sunuyor. Spotify, dünya çapında bu yıl 18,5 milyardan fazla dinlemeye ulaşan Bad Bunny, üç yıl üst üste birinci olan ilk sanatçı oldu. Bad Bunny ile iyice popüler olan reggaeton türü, bu yılın en çok yükselen müzik türlerindendi. Müzikte artık dilsel ve ülkesel bariyeler yıkılıyor. Bu arada Spotify’in listesinde, Ekim ayı sonunda yeni albümünü çıkaran ve rekorlara imza atan Taylor Swift ikinci sıraya yerleşirken onu Drake, The Weeknd ve K-Pop grubu BTS takip etti.
Müzik dünyasının trend şekillendirici ikonları: Taylor Swift
Taylor Swift demişken, ona ayrı bir paragraf açmak yerinde olacaktır. Taylor Swift, şu an müzik dünyasının en güçlü, tanınan ve trendsetter isimlerinden. Son iki albümünde neo-folk’a doğru kayan Swift, yeni albümünde de yine farklı olanı denedi, indie pop sularında gezinen bir albümle yılın en iyilerinden ve ses getirenlerinden bir albüme imzasını attı. Ve yine belirleyici oldu. Ve Harry Styles. Bu yıl onun yılı oldu. Sadece müzik dergilerinde değil, moda yayınlarında da, lifestyle’da da o bir ikondu. Çok takip edildi, çok ilham verdi, çok taklit edildi, çok arzulandı. Spotify’da da tüm dünyada en çok dinlenen şarkılara baktığımızda da zafer, bu yıl 1,6 milyar dinlemeye ulaşan As It Was ile Harry Styles’ın idi.
Beyonce ile gelen rönesans
Bu yılın en iyi albümlerinden biri, çoğu müzik otoritesine göre de en iyi pop albümü Beyonce’un yıllardır beklenen yeni kaydı “Renaissance” oldu. İddialı ismine yakışırcasına, görkemli bir pop albümü oldu Beyonce’un yeni albümü.
Türler birbirine yakınlaşıyor
Dünyada müzik dünyasında ise son yıllarda yükselişte olan bazı müzik türlerinin, indie-folk, neo-jazz, post-punk ve neo-soul gibi, bu ivmelerini sürdürdüğünü farkettik. Diğer bir önemli bulgu ise, esasında türler arasında ayrımın iyiden iyiye ortaya kalkışı oldu. Artık örneğin metal müzik ile soul müziğin, cazın birbiriyle yakınsama içinde olduğunu ve bunun yadırganmadığını gördük.
Türkçe Rap'te kadın MC'lerle "Güneş" doğuyor
2022 yılında Spotify’da Türkiye genelinde en çok dinlenen sanatçı UZI oldu ve 2018 yılından beri ilk kez bu yıl zirvenin ismi değişmiş oldu. UZI’yi rap sanatçıları cakal ve Ezhel’in ardından Lvbel C5 ve Sefo dördüncü ve beşinci olarak takip etti. Bu veriler de bir kere daha kanıtlıyor ki, Türkiye’de Türkçe rap’in önlenemez yükselişi sürüyor ve hiç dinmeyecek gibi. Rap dünyasında bu yılın ayırt edici yönlerinden biri, kadın MC’lerin de popülerliğinin artması oldu. Özellikle Güneş, bu isimler arasında en öne çıkanlardan biri oldu. Spotify EQUAL müzik programının 2022’deki Türkiye elçilerinden biri de olan ve yılın en çok dinlenenleri arasına ismini yazdıran Güneş, Suçlarımdan Biri parçasıyla en çok dinlenen 5’inci şarkı oldu. Güneş’in “Atlantis” albümü de yılın en kesinlikle en iyi albümlerinden biri idi.
"Geçcek", çabuk "Geçti"
Ve bir şarkı. Türkiye’de, özellikle de Şubat ayında yayınlandığı hafta, sadece müzik alemini değil, ülkenin siyasi gündemini bile sallayan şarkı vardı. O şarkı Tarkan’dan “Geçcek” idi. Bir hafta dediğimiz gibi, salladı, sonra ise etkisi çabuk geçti bu şarkının
Sirenler çaldı, stadyum konserleri geri döndü
Türkiye’de uzun yıllardır uzak kaldığımız bir şey de stadyum konserleri idi. Hem güvenlik hem de maddi sebepler yüzünden yıllardır stadyum konserleri Türkiye’de gerçekleşmiyordu. Bu yıl bu zinciri, hem de yerli bir grup kırdı: Mor ve Ötesi. Yeni albümleri “Sirenler”i bu yıl yayınlayan grup, on binlerce insanı Beşiktaş Stadyumunda buluşturdu, harika geçen bir geceyle, geçmişte orada İnönü Stadı’nda gerçekleşen stadyum konserlerinin ruhu tekrar canlandı.
Kadınların özgürlüğü için bir sembol şarkı: Baraye
Bazen bir şarkı milyonlarının umudunun, haykırışının sesi olur. Bu sene öyle bir şarkı, İran sokaklarından dünyaya ulaştı. Özgürlükleri için, kadın yaşam ve özgürlük diyerek direnen İranlı kadınlar, belki de bu yıl çok önemli bir devrimin ve toplumsal dönüşümün fitilini ateşledi. Bir şarkı, Shervin Hajipour’un seslendirdiği “Baraye” de adeta bu direnişin marşı oldu, sadece İran’da değil tüm dünyada söylendi, dinlendi, hatta Coldplay Buenos Aires’teki bir konserinde İranlı kadın şarkıcı Golshifteh Farahani ile birlikte bu şarkıyı on binlerce insana çaldı.
2022’de bu albümler "Yılın En İyileri" olarak yıldızlaştı
Yine bir gelenektir, özellikle dünyada saygın müzik yayınları Yılın En İyileri listeleri hazırlarlar ya da yıl boyu bazı albümlere “bakın bu albüm senenin en iyilerinden, dinlemeden geçmeyin” yorumları yaparlar. Bu yıl da Pitchfork’dan Rolling Stone’a, Uncut’dan Guardian Music’e kadar saygın yayınların öne çıkardıkları albümlerden bazılarını sizin için seçtik. Bu albümleri mutlaka dinleyin, yoksa çok şey kaçırabilirsiniz.
- Beyonce – Renaissance
- Kendrick Lamar – Mr. Morale and Big Steppers
- Rosalia – Motomami
- Angel Olsen – Big Time
- Rina Sawayama – Hold The Girl
- Taylor Swift – Midnights
- Weyes Blood – In The Darkness
- Weeknd – Dawn FM
- Wet Leg – Wet Leg
- Kae Tempest – Line is a Curve
- Fossora – Björk
- Charli XCX – Charli
Ve Türkiye. Türkiye’de artık daha çok tekliler yayınlanıyor, albüm yayınlama trendi biraz düşüşte diyebiliriz. Şartlar da albüm yayınlamayı zor kılıyor. Ama bu demek değil ki, zorluklar aşılıp, harika albümler de yayınlanmıyor. İşte Türkiye’den en iyiler, en nitelikliler diyebileceğimiz bazı albümler;
- Güneş – Atlantis
- Mor ve Ötesi – Sirenler
- Güney Marlen – Muhteşem Yalnızlık
- Kardelen – Lütfen Kalbimi Sökün
- Eskiz – Ateşle Beni
2023’te Bu İsimleri Takip Etmenizi Öneririz
2022, birçok yeni veya genç müzisyenin de ortaya çıktığı veya çok başarılı işler yapmaya devam ettiği bir yıl oldu. Yeni yılda da bu isimleri takip etmekte büyük fayda var, işte poptan punk’a, indie’den rap’e, müzik dünyamızda gelecek için umut yaratan o isimlerden bazıları:
- Ezgi Yelen
- Paptircem
- Kum
- Aishe
- Mela Bedel
- Holistic Tsunami
- Perma
- Emir Taha
- TurkodiRoma
- Ezgi Alaş
- Sera Savaş
- Selin