Contemporary Istanbul, Türkiye Avrupa Eğitim ve Bilimsel Araştırmalar Vakfı (TAVAK) iş birliği ile hazırlanan, Türkiye’de kültür sektörünün boyutlarını ortaya koyan “Türkiye’de Kültür (Kreatif) Sektörünün Boyutları” konulu sektör araştırmasını 25 Temmuz 2013 Perşembe günü, the Sofa Hotel’de düzenlenen toplantıda kamuoyuna sundu. Contemporary Istanbul Yönetim Kurulu Başkanı Ali Güreli ve TAVAK Yönetim Kurulu Başkanı Prof. Dr. Faruk Şen’in katılımıyla gerçekleşen toplantıda Türkiye’de kültür sektörünün boyutları ve ekonomisi, ülkemizde özel sektör ve hane halkının kültürel harcamaları, halkın eğlence ve kültür yaklaşımları ile Avrupa’da kültür sektörü ve ekonomisi değerlendirildi.
Ali Güreli Contemporary Istanbul’un Türkiye'nin sanat yaşamına büyük ölçüde yön veren bir kuruluş olduğunu vurgularken; kültür ekonomisinin Türkiye’nin markalaşması ve değerinin artması yönünden çok önemli olduğunu belirtti. Hane halkının kültür harcamalarının yüzdesel oranda yüksek olmasının yanında dünyanın önde gelen ülkeleriyle karşılaştırıldığında kültür harcamalarının hane halkı için oldukça yüksek fiyatlı olduğuna değindi. Güreli; kamu kaynaklı kültür amaçlı harcama bütçesinin çok düşük olduğunu, yerel yönetimlerin kültür harcamalarının Türkiye’nin uluslararası stratejileriyle beraber düşünülmediğini ve planlanmadığını belirtirken bütün şehirlerdeki mevcut kamu binalarının kültür amaçlı kullanıma yönelik tekrar planlaması ve açılması gerekliliğine işaret etti.
Türkiye’de Kültür Ekonomisinin Boyutları 46, 1 Milyar Dolar Sınırını Aşmıştır
TAVAK Vakfı olarak yaptığımız araştırmada Türkiye’nin kültürel harcamaları ve milli gelirdeki payı konusunda son yıllarda büyük gelişme olduğu tespit edilmiştir. 2011 yılında kültür ekonomisindeki harcamalar 46 Milyar dolar sınırını aşmış ve milli gelirin 6%’sını oluşturmuştur. Kültür harcamalarında hane halkının harcamaları her geçen gün daha da artmaktadır. TAVAK Vakfı bu araştırmayı bundan sonra Türkiye Kültür Sektörü Araştırmalar Kurumu TÜKSAK bünyesinde her yıl yeni baştan gerçekleştirmeye karar vermiştir.
Kültür Sektöründe Büyüme Açısından Hindistan’dan Sonra 2. Ülke Türkiye’dir
Birleşmiş Milletler tarafından geçtiğimiz yıl açıklanan araştırma kapsamında Hindistan’dan sonra 18,3%’lük bir büyüme oranıyla kültür alanında en hızlı büyüyen ikinci ülke Türkiye olmuştur. Küresel ekonomide AB ekonomisinde rekabet gücünü artırabilecek dinamik bir kültür sektörü Türkiye’nin AB
üyeliğini kuşkusuz olumlu etkileyecektir. 2011 yılında Türkiye’nin kültür ürünlerinde ihracatı 2,1 Milyar dolar sınırını aşmış ithalatı ise 850 Milyon Dolar olmuştur.
Kültür Ekonomisinin Boyutu 46 Milyar Dolar
Türkiye Avrupa Eğitim ve Bilimsel Araştırmalar Vakfı’nın yaptığı araştırma kapsamında içinde bulunduğumuz çağda kültürel ürünlerin büyük ölçüde ekonomiye yön verdiği ortaya çıkarılmıştır. Futbol ve gastronomi ekonomisi dışında Türkiye’de bugüne kadar 3. olarak ölçülmemiş sektör kültür ekonomisidir, Avrupa Birliği yolunda giden Türkiye’de bu konuda ilk kez bu araştırma ile birlikte bir çalışma yapılmıştır.
Çin’den AB’ye Kadar
Dünyada Çin’den Avustralya’ya AB ülkelerinden ABD’ye kadar yıllık ölçümleri yapılan kültür ekonomisinin Türkiye’de bugüne kadar boyutları ölçülmemiş ve bu konuda yeterince çalışılmamıştır. Bu konuda en ciddi araştırmaları Almanya’da görmekteyiz. Alman modeli olarak oluşturulan kültür ekonomisi ölçüm boyutları çerçevesinde 2006 yılından beri ölçülen kültür ekonomisi boyutlarında 2011’de kültür ekonomisinin yıllık cirosu 351 Milyar Euro ile otomotiv sektörüne yaklaşmış bulunmaktadır.
TAVAK Vakfı harcamalara göre milli gelir formatından yola çıkarak kültür ekonomisinin ulusal ekonomi içindeki yerini ölçümlemiştir. Metodoloji olarak 11 ana sektörde 47 alt sektör belirlenmiş ve buna göre bir ölçümleme yapılmıştır. Bu ölçümleme kapsamında Türkiye’de 2011 yılında 46 Milyar dolarlık bir ekonomi oluşmuştur.
Ekonomik Boyutlar – Turizm Sektörü
Türkiye'de Kültür ekonomisinde Contemporary İstanbul başta olmak üzere önemli rol oynayan kuruluşların sayısı artmaktadır. Birçok sponsor artık Kültüre ağırlık vermektedir. Kültürün özellikle dizilerle başlayan Kültür ekonomisinin ürünlerinin dış ülkelere ihracatı ve başarıları diğer alanları da teşvik etmektedir. Bu olumlu gelişmeler çerçevesinde Kültür ekonomisinin boyutlarını karşılaştırmalı olarak ele alırsak 2011 yılında Turizm gelirlerimizin 30milyar Dolar sınırına güçlükle yaklaştığı bir dönemde Kültür ekonomisinin dönen meblağ Turizm gelirlerinin en azından % 52'si oranında bir fazlalık oluşturmaktadır.
İhracata Oranı
2011 yılı için Kültür ekonomisindeki 46 milyarlık dolarlık tutarı o yılki ihracatımızı oluşturan 130 milyar Dolarla karşılaştırırsak Kültür ekonomisinin ihracat orantısı takriben % 38'i oluşturmaktadır. Daha gerçekçi olursak Türkiye'deki 2011 yılındaki ihracatımızı ara girdilerini çıkarıp net ihracat olarak görürsek bu meblağın 52 milyar dolar civarında olduğunu görürüz. Bu da Türkiye'deki Kültür ekonomisindeki dönen meblağını Türkiye'nin net ihracatına ciddi bir şekilde eriştiğini ortaya çıkarır. Türk sanatçıların ürünlerini artık Yurtdışında da büyük ilgi görmektedir.
2013 yılı için yapmaya planladığımız Kültür ekonomisi araştırmasında 46 milyar dolarlık meblağın 50 milyarı geçip 60 milyar sınırda yavaş yavaş yaklaştığı da ortaya çıkacaktır. Kurulmasını planladığımız Tüksak bundan sonra bu araştırmaları ciddi bir şekilde yönlendirecektir.
