Şimdi yazacaklarıma tepki olarak ‘arkadaş bu kadar sorun var, ülkenin hali ortada, deli misin nesin başka derdin mi yok?’ diye söylenebilirsiniz. Ama durum hiç öyle düşündüğünüz gibi değil. Açıklayabilirim. Ben yaşamaya devam ediyorum, kendi uzmanlık alanım içinde de bazı sorunları dert edinmezsem, hiçbir şeyle baş edemem.
O halde derdimi söyleyeyim;
‘Türkiye’de ünlü kullanımı’
Elbette bu konuyla ilgili milyonlarca şey yazıldı. Ben de içimi döksem fena mı?
Sorunun asıl kaynağının ünlülerimiz olduğunu düşünüyorum artık.
Hani dünya starları başka gezegenden gibi oluyorlar ya, ulaşılamaz, yolda karşılaşmanızın mümkün olmadığı, kusursuz ve sanki evcilik oynarken kurguladığınız hikâyelerin içinde yaşıyorlar gibi. İşte böyle bir durumda ünlüleri reklamlarda kullandığınız da, onlar gibi olmak isteği öylesine büyük bir motivasyon sağlıyor ki, markanın gücü kuvveti katlanıyor. Ama durum Türkiye de farklı.
Bizdeki ünlü kavramı farklı.
Sokakta karşılaşabildiğiniz, hayatındaki binlerce hatasını dikizlediğiniz, bazen kendine bakan, bazen bakmayan, her konu hakkında yorum yapma çabası içine giren, hiçbir zaman duruşunu aynı çizgide koruyamayan kamu önderleri oluyorlar.
Halk gibi, bizden biri gibi diye seviniyoruz. Ama sevinmemeliyiz.
Etrafımızdaki herkes zaten ‘bizim gibi’. Eğer ünlüler de bizim kadar doğal olursa burada onların ünlü olmasındaki ayrıcalık ne ki? Çünkü biliyoruz ki yetenek sıkıntımız da var.
Eh hali hazırda eldekiler bunlar olunca, reklam kullanımları da aynı derece de vasat olmaktan ileriye gitmiyor. Reklamcılık kafasının da Türkiye de uç noktalara varamamış olduğunu da biliyorken üstelik, insanın beklentisi bile olamıyor, çok yazık.
Bunun en yakın örneklerinden biri Garanti ONE. Bir birine uyumsuz ancak yine de bu sıradanlaşan ünlülerden farklı, kendi çizgileri olan iki ünlü ismin, bu şekilde kullanımı, şahsen beni oldukça rahatsız ediyor.
Son dönemlerde bu anlamda belki rahatlıkla parmakla gösterebileceğimiz tek örnek; Fiat Egea ve Erdal Beşikçioğlu’nun muhteşem uyumlu ilişkisiydi. Daha iyi bir eşleşme, daha iyi bir kurgu ortaya konamayabilirdi. Uzun zamanların Türkiye’deki en başarılı ünlü kullanımı örneğiydi.
Sorun hayal kuramıyor olmamızda.
Her şeyde yanlış bir şeyler arama çabamızda.
Gerçek olan kabul ettiğimiz her şeye çok takıntılı olmamızda.
Eh reklamcıları da suçlamamak lazım, belki de asıl konu hedef kitledir. Ya da müşteridir…
Kim olursa olsun sebep, reklamın ideolojisinin bambaşka şeylere ne yazık ki çekilemeyeceğini kabul etmek faydalı olur diye düşünüyorum.
Çünkü ne kadar direnseniz de reklam kapitalizmin en parlak sanatçılarından birisi. Temel çarklarından ve hatta en güçlü fırtınalarından.
Yani direnilse de onun başka bir yere ait olması imkânsız, işin temelinde, sahip olmadıklarımıza özendirmesi, parlatması, esmerleri sarışınlaştırması, sarışınları esmerleştirmesi gerekiyor.
Bu ortama bakar, hal mi kaldı hayal kuracak biz de demeyin.
Tolkien Yüzüklerin Efendisi serisini cephede, tozun dumanın arkasında, bomba sesleri altında yazmış…
Zor zamanlar hayal gücünün sınırlarını açar, hatırlayın bunu.
Hatırlatın.