Web 3.0 ve Metaverse geleceğimizi çok farklı yönlerde şekillendiriyor. Eğitimden sağlığa iş hayatından özel hayata kadar ekonomik aktivitelerin her noktasına değinen ve gerçek olarak adlandırdığımız hayatın neredeyse tamamını kendi içine davet eden bir sanal dünya ile karşı karşıyayız. 2022 yılının başında tam bir hype olarak çıkan “Metaverse” çılgınlığında da projelerde al-sat ve yatırımların yanı sıra deneyimsel olarak başarılı topluluk oyunlaştırmalarına yer veren markalar ön plana çıkıyor.
Her bir oyunlaştırma örneğinin markalar için nasıl harikalar yarattığını ve sürdürülebilir davranış değişiklikleri için hangi unsurları kullandıklarını gelin birlikte keşfedelim.
Öncelikle Dünya Kupası ve blockchain ilk kez aynı anda deneyimlendi. Bu dönemde özellikle taraftar Tokenları ile oyunlaştırma birçok ilke imza attı. Bu anlamda oyunlaştırma dinamiklerini de dünya kupası boyunca tahminler, hediye ürünler, sanal NFT taraftar kartları gibi bir çok kurguyla uygulayan resmi sponsorlardan biri olan Socios, Dünya Kupası'nda oyunlaştırmayla katılımcılara farklı deneyimler yaşattı.
Socios.com kullandığı bazı oyun dinamikleri, Token Avı gibi lokasyon bazlı maç öncesinde taraftarları sosyalleşmeyi amaçlayan ödüllendirmeler, maçların skorlarını tahmin üzerinden rozetler ve ülkesel sıralamalar gibi oyun elementlerini kullanarak süreci oyunlaştırma ile keyifli hale getiren markalardan biri oldu.
Pandemi döneminde e-ticaret sektöründe çok hızlı oranda bir büyüme gerçekleşti. Bazı platformlar sadece ihtiyacın karşılandığı bir platform olmanın yanı sıra oyunlaştırma tasarımıyla fark yaratmayı başardılar.
Çin’de 2021 yılında E-ticaret devi Alibaba’yı geçen “Pinduoduo” isimli platform 2022 yılında da hızla büyümeye devam etti. Kurucusu Colin Huang “E-ticaretin Disneylandıyız” mottosuyla yola çıktıklarını söylüyor, şirketin sloganını da “More saving, more fun!” yani “Daha fazla kazanç, daha fazla eğlence.” olarak tanımlıyor.
Pinduoduo’da birçok üründe, eğer çoklu sayıda satın alınırsa ikinci bir özel fiyat daha oluyor. Bu fiyattan satın alabilmek için Çin’in Facebook’u olan WeChat üzerinden bağlanarak, özel bir arayüzle arkadaşlarınızla iletişime geçip, davet edilen linkle bu üründen belli sayıda alınmasını sağlarsanız aşağıdaki 30 adet yumurta örneğindeki gibi normalde 30 Yuan olan paket indirimde 15.99 indirimli fiyattan alınabiliyorken eğer toplu bir alım sağlarsanız 9.99 Yuan’a düşüyor. Bunun için yaratacağınız linkten 24 saatte gerekli alışverişlerin tamamlanması gerekiyor. Devamında her alışveriş sonrasında size bir sanal tohum kazandırarak isterseniz fiziksel olarak ağaç bağışlamanızı ya da çeşitli görevler ve mini oyunlarla ağacınızı sanal olarak büyüterek meyvelerini toplayabilmenizi sağlayan bir alışveriş sonrası deneyimi devreye aldılar.
Türkiye’mizde de e-ticaret devleri sadece ürünün satın alındığı bir platformla rekabet edilmeyeceğini anladıkça oyun ve oyunlaştırmaya başvurmaya başladılar. Trendyol VIP Elite üyeleri ile yaptığı oyunlaştırmanın yanı sıra şimdi Takım Satın Almasını "Yıldızlı Ürünlerinde" denemeye aldı.
Getir’in bu güncel oyunlaştırılmış kampanyasında “Haftanın Görevleri” başlığının altında, “Bu hafta iki görevi tamamlayın, 50 TL hediyenizi kaçırmayın.” açıklamasıyla karşılaşıyorsunuz. Kampanya koşulları bölümünde ise sizlerle görevleri detaylı bir şekilde paylaşıyorlar. İndirimden faydalanabilmek için verilen sürede 7 görevden herhangi ikisini tamamlamanız gerekiyor.
Hepsiburada firması da “Oyun desen var” isimli bir iletişim kampanyası ile satışı oyunlaştırdı. İsminin tam karşılığını kullanıcılarına sunan bu bölümde şans oyunları arasında yer alan tombala, kazı kazan ve çekilişlere yer verilmiş. Şans oyunlarını bakiye yükleyip kart satın alarak oynayabilirsiniz. Kazandığınız "hepsipapeller" bakiyenize yansıyor ve hepsipay bölümünden kontrol edebilirsiniz. Aynı zamanda sorulan sorulara kısa sürede cevap verip ödül kazanabileceğiniz "Bil Kazan", oyununu oynayıp haftanın sürprizini kazanabileceğiniz "Tıkla Kazan" ve son olarak kupon çekip ödül kazanabileceğiniz "Fırsatı Çek" bölümleriyle puan toplayabilir ve bakiyenizi artırabilirsiniz.
Oyunlaştırmanın en önemli unsurlarından biri tabii ki ödüllerdir. Bu ödülleri farklılaştırılıp, kullanıcılara özel hale getirerek motivasyonu artırmak mümkün. Motivasyonunuz artarsa, uygulamada geçirdiğiniz süre artar ve uygulamayı sürekli kullanır hale gelebilirsiniz. Şimdi sizlere Hepsiburada uygulamasının ödüllerle nasıl sonuçlar elde edebileceğinden bahsedeceğiz. Bunun için "Oynadıkça Kazan" bölümünde kullanılan ödülleri teoremler üzerinden inceleyelim.
"Bil Kazan" bölümünde sizlere bilgi içerikli çeşitli sorular soruluyor. Bu soruları yanıtladıktan sonra doğru sayınıza ve soru yanıtlama sürenize göre değişiklik gösteren ödüllerle karşılaşıyorsunuz. Çok puan toplamak ve kısa sürede yarışmayı tamamlamak avantajlı oluyor. Bir sonraki bölüm olan "Tıkla Kazan" bölümünde oyun oynayıp "Hepsipapel" kazanabilirsiniz. Kazandığınız miktarı bir gün içinde yapacağınız alışverişlerde kullanabiliyorsunuz. Son bölüm olan "Fırsatı Çek" bölümünde kupon çekerek ödül kazanabilirsiniz. Belirlenen miktardaki alışverişlerde kazanabileceğiniz indirim kuponlarına bu bölümden sahip olabilirsiniz. Bu üç bölüme uygulama tarafından belirlenen zamanlarda katılabiliyorsunuz. Hatırlatıcı kurup oyunlar başladığında bilgi alıyorsunuz. Bu sayede fırsatları kaçırmadan eğlenceli vakit geçiriyorsunuz.
A101 Plus uygulamasını telefonunuza indirip kayıt olma işlemini tamamladıktan sonra, ilgi çekici ve oldukça samimi bulduğumuz "Bize Biraz Kendinden Bahset" bölümüyle karşılaşıyorsunuz. Size özel detaylı sorular sordukları bu bölümde amaçları sizi daha yakından tanıyıp iş, aile, hobiler gibi alanlarda edindikleri bilgilerle size özel ödüller ve kampanyalar sunabilmek. Ne şahane bir şey! İşte sorulan sorulardan birkaç örnek:
- Hanende kaç kişi yaşıyor?
- 3 günlük tatil hayal edelim. Nasıl geçirirsin?
- Peki sen kiminle yaşıyorsun?
- Çocuğun var mı?
Türkiye’de oyunlaştırmayı en çok kullanan sektörlerden birisi de Telekom şirketleri. 3 Telekom uygulamasının raporlarında da en çok kullanılan bölümlerinin oyunlaştırma ile ödüllendirme alanları olduğu görülüyor. Uygulamayı silmeden her hafta belli bir saatte sil süpür, salla kazan ve çarkıfelek gibi oyunlar aracılığıyla ödüllendiriyorlar. Türk Telekom özellikle “Sil Süpür” başlığını, uygulamanın ana iletişim kısmında vurguluyor.
Turkcell uygulamasının da uzun zamandır uyguladığı “Salla Kazan” markalaşan bir oyunlaştırma tasarımı. Telefonun sallanma sensörünü kullanarak ödül kazanabiliyorsunuz. Burada 2 ödülden birini seçme hakkı ve bazı günler çift sallama hakkı gibi geliştirilmiş opsiyonlarda mevcut.
Üçüncü olarak son operatör de Vodafone “Hediye Çarkı.” Birbirinden farkılılaşma amacıyla 3 ayrı deneyimle ödüllendirilen bu uygulamada da yine telefonda çark çevirerek ödüller dağıtılmaktadır. Bayram, yılbaşı ve özel günlerde bu çarkları çevirme sayısı ve içinden çıkan ödüller de değişkenlik gösteriyor.
Türkiye’de hediye çarkını e-ticarette kullanan bir uygulama da 2022’de LCW oldu. LC Waikiki Fırsat Çarkı ile mobil uygulamaya giriş yaparak her gün 12:00 - 18:00 arasında 250 TL’ye varan indirim kodu kazanma fırsatını sunuyor. LCW Fırsat Çarkı’nda yüzde 10, yüzde 15, yüzde 20, 100 TL üstü 20 TL, 30 TL gibi indirim kuponu ve kargo bedava seçenekleri mevcut. LCW fırsat çarkı web sitesi ve mobil uygulamasında yayında.
Geleceğe Orman ile bankacılık işlemlerini oyunlaştırmak
Geleceğe Orman kampanyasına katılarak yapacağınız bankacılık işlemlerinin yanı sıra gündelik hayattan aktiviteler karşılığında karbon puan kazanabilirsiniz. Biriktirdiğiniz karbon puanlar, geleceğin ormanındaki fidanının doğadan temizleyeceği karbonu temsil ediyor. Kazandığınız karbon puanlar hedef değer olan puana ulaştığında TEMA Vakfı aracılığıyla bir fidan toprakla buluşmuş oluyor. Adınıza dikilen fidan ile geleceğe sahip çıkan bir iyilik hareketinin parçası olabilir ve karbon ayak izinizi azaltabilirsiniz.
Geleceğe Orman’da yer verilen görevleri, önceden belirlenen süreler içerisinde yerine getirerek karbon puan biriktirebildiğiniz ve böylece yarışma sonundaki sıralamada ilk 10’da yer alarak bin karbon puan ödülü kazanabildiğiniz yarışmalardır. Yarışma süresince Aksiyon Listesi’ndeki tüm işlemlerden karbon puan kazanılabileceği gibi bazı yarışlar sadece belirli görevlere yönelik düzenlenebilir. Ayrıca, bazı yarışların sonunda karbon puan haricinde sürpriz hediyeler de olabilir.
İstanbul Büyükşehir Belediyesi ve Inooster şirketi “Yürü Be İstanbul” oyunlaştırması ile İstanbulları yürüttü
Her gün milyonlarca adımı kaydedip yeni özelleştirilmiş görevlerle birlikte İstanbulluları daha sağlıklı ve hareketli bir yaşama teşvik eden Yürü Be İstanbul uygulaması, 2022 yılında etki alanını genişleterek on binlerce yeni kullanıcı ve milyarlarca adıma ulaşmayı başardı. Şehrin en iyi rotalarını kullanıcılara sunan uygulama, yeni görevler ve verdiği ödüllerle birlikte İstanbulluların yürüme alışkanlığına destek olma misyonunu etkin bir şekilde sürdürüyor. Sene içerisinde kullanıcılarına 34 bin 232 adet ödül ve 1 milyon 189 bin 263 adet rozet dağıtan uygulamada son dönemde farklı işbirlikleri de öne çıkıyor.
2022’yi ödüllerle kapatan Yürü Be İstanbul; MarTech Awards’te Diğer Sektörlerde En İyi Teknoloji Kullanımı Kategorisi'nde, Brandverse Awards’te Sosyal Sorumluluk, Sürdürülebilirlik & Sağlıklı Yaşam Kategorisi'nde ve Felis Awards'te Healthcare&Wellness Kategorisi’nde ödüller kazanarak başarısını taçlandırdı.
Pandemi döneminde oyunlaştırmanın odaklandığı konulardan biri de “Screen Time- Ekran Süresi" idi . Forest uygulaması ekrandan 15-30-60-120 dk gibi uzak kaldıkça size önce sanal sonrasında da gerçek bir ağaç bağışlama imkanı veren çok popüler bir uygulama Eğer bu süre zarfında telefonunuzda herhangi bir işlem yaparsanız ağaçlarınız yanıyor.
Buna benzer 2022’de de bir çok uygulama çıktı "Marscraft" bir Mars kolonisi kurmayı görevler ve ekran süreleriyle oyunlaştırıyor. 1 saat ekrandan uzak kalmalısın Mars’ a yolculuk başladı eline telefonu alırsan roket düşer, koloni de yangın çıkar gibi metaforlarla sizleri odaklanmaya çağırıyor. Türkiye’de de 2023’te bu ekran sürelerini görev vererek ödül verecek uygulamalar bekliyoruz.
Yabancı dil uygulamalarında da özellikle Duolingo ve Voscreen gibi uygulamalar oyunlaştırmayı çok ciddi deneyimlerinin bir parçası haline getirdiler. Bu sene özellikle pandemide canlı eğitmenlerle birebir dil eğitimi yapılmasını sağlayan Cambly de yılbaşı kampanyasında gönderdiği e-maillerini gizemli bir kurguyla oyunlaştırdı. Ho ho ho! Evet, gizemli diyoruz, çünkü bu kampanyadan faydalanabilmek için 4 farklı mailde yer alan ipuçlarını çözmeniz gerekiyor.
Kampanya 6 Aralık tarihinde posta kutusuna düşen bir çağrıyla başladı. “Senden Ajan olur mu Ödüllü BULmaca” başlıklı bu e-mailde, markanın 1 hafta içinde yönlendireceği sıralı içerikleri takip ederek, paylaşımlara gizlenmiş şifreleri çözüp “sınırlı sayıdaki” indirim koduna “öncelik” kazanabileceğimiz yazıyordu. Oldukça gizemli değil mi? Ödül ve şifre tetikleyicileri ile biz oyuna daveti aldık, günlerce merakla e-mail bekledik, şifreyi çözdük ve kazananlardan olduk!
ebebek, Bebeveyn Kulübü ile bebeveynlerin eğlenceli ve eğitici dünyasını kullanıcılarına sundu
"Bebekoloji" felsefesi ile yola çıkarak kullanıcılarına yeni bir deneyim sunan ebebek, bebeğinizi ve sizi doğum öncesinden başlayarak 4 yaşa kadar olan tüm sürecinizde takip eden, öğreten, bilgilendiren ve ödüllendiren Bebeveyn Kulübü ile ebeveynlere bebeğin gelişimine uygun haftalık görevler ve ihtiyaç listeleri veriyor. Bu görevleri gerçekleştirince ve ihtiyaç listesindeki ürünleri tamamladıkça puan topladığımız ve puanları ödüllere dönüştürdüğümüz platformda, eğlenceli rozetler, bebek ismine özel ninni, hypercasual oyun, bilgi yarışması ve eğitici içerikler de bulunuyor.
Şişecam Pandemi’de çalışanlarını geri dönüşüme Returno oyunlaştırmasıyla davet etti
Şişecam genel müdürlüğünde çalışanlarına yönelik, geri dönüşüm bilgi yarışmaları, geri dönüşüm kutularındaki hataları bulma, geri dönüşüm bütçesini yönetme hakkı,departmanlar arası sıralamalar gibi unsurlarla oyunlaştırılan uygulama bine yakın çalışan tarafından kullanıldı.
Dinçer Lojistik çalışanlarını sign2future’da DinçOyun ile motive ediyor
Türkiye’de Lojistik sektörünün öncülerinden olan Dinçer Lojistik; 2021 yılında olduğu gibi 2022 yılında da oyunlaştırma platformu sign2future işbirliği ile oyunlaştırma ile başaran şirketler arasında yerini aldı.
sign2future oyunlaştırma platformunda, Dinçer Lojistik’in yeni işe başlayan çalışanları için yapılan oyunlaştırma kurgusu ile süreci daha keyifli hale getirmeyi başardılar. 6 sigma, 5S, İSG gibi alınması zorunlu eğitim süreçlerini yaklaşık 100’e yakın çalışanın katıldığı farklı oyunlaştırma tasarımıyla süreci keyifli hale getirerek, öğrenim kolaylığı, çalışan motivasyonu gibi kazanımlarla sürdürüyorlar. Ödül, rozet kataloğu, liderlik tabloları ve seviyeler gibi oyun elementleriyle kurgulanan oyunlarla, çalışanların sign2future platformunda öğrenirken sosyalleşmesi ve değerlendirme testlerinde daha başarılı olduğu platform aracılığıyla ölçümlenebiliyor. Dinçer Lojistik oyunlaştırmayı tüm süreçlerine entegre ederek ilerleyen ve oyunlaştırmanın gücüne inanan bir marka.
AgeSA oyunlaştırma yoluyla verimliliği artırdı
AgeSA, 2021 oyunlaştırma deneyimine sahip ve oyunlaştırmaya merakı olan gönüllüleri bir araya getirerek kurduğu "Gamification İnisiyatif" grubu ile çalışmalar yürütmeye devam ediyor. İş Teknolojileri bünyesindeki oyunlaştırma serüveni ile birlikte hayata geçirilen Agile ++ ve Hazır Cevap, Kim Bilir oyunları ile ekip içi iletişimi ve verimliliği artırıldı.
Ekip içi iletişimi, yardımlaşmayı ve desteği görünür kılmayı ve çevikliği artırmayı hedefleyen Agile ++ oyunu, ekiplerin tüm üretim süreçlerine ait belirlenen kural setlerine göre büyük resmin görüntülendiği bir yapı şeklinde kurgulandı. Oyun kapsamında gerçekleşen puan kazanımları doğrultusunda, iyi olan ekip içi iletişim, şeffaflık, ortak sorumluluk gibi alanlar görünür kılarken, gelişime açık noktalar da net bir şekilde ortaya çıkarıldı. İyileştirme alanlarında farkındalık sağlanarak, kalıcı çözüme ulaşma konusunda oyun motivasyonuyla ve ödül yapısıyla ekip harekete geçirildi.
Hayata geçirilen diğer uygulamalar olan Hazır Cevap ve Kim Bilir ise hem ekibe dahil olan yeni çalışanların mevcut süreç ve yapıya daha hızlı adaptasyonunu sağlarken hem de tüm çalışanlar için ortak platformdan kolay erişilebilir bilgi bankası ve sanal kurumsal bir kütüphane oluşturulmasına destek oldu. Aynı zamanda ekibin inovatif fikirlerini de paylaşmasına olanak sağlayan platform, oyunlaştırma yoluyla eklenen soru ve cevaplarla puanlama sistemine dönüştürüldü. Bu sayede eğlenirken ekip içi bilgi seviyesi artırıldı ve inovatif fikirler görünür kılındı. Platformun fayda sağlama noktasında çalışan geri bildirimleri alınarak, yüzde 92 oranında memnuniyet sağlandı.
Metlife çalışanları hedeflerine oyunlaştırma ile koşuyor
2022 yılında MetLife Emeklilik ve Hayat A.Ş., Imona Game şirketi işbirliğiyle oluşturduğu Pusula Oyunlaştırma Platformunu kullanarak çalışanların iş hedeflerine eğlenceli kurgular ve rekabete dayalı ortam ile ulaşmaları için oyunlaştırma kullanan firmalar arasında yerini aldı. Bu oyunlaştırma platformunda MetLife ve Imona ekibi finansal danışmanları için seviye bazlı oyunlar oluşturdu. Bu oyunlarda oyuncular hem platform içerisindeki bilgi yarışması, düello gibi görevleri tamamlayarak hem de iş hedeflerini gerçekleştirerek puanlar kazanıp yeni seviyelerin kilitlerini açtılar. Toplamda 100’e yakın çalışanın kullandığı bu oyunlaştırma platformunda iş hedefleri yanında çalışanların şirkete bağlılıklarını artırmak ve çalışanlar arası sosyal etkileşimi sağlamak adına oyuncuların fotoğraf veya öneri paylaştıkları sosyal görevlerde yer aldı. Rozetler, ödül mağazası gibi çeşitli ödül mekaniklerinin kullanıldığı bu platformda çalışanların satış performansları ve motivasyonlarında önceki yıllara oranla artış gözlemlendi. Bunların yanı sıra eğitim videolarını ve iş sorularından oluşan değerlendirme testlerini bu platforma entegre eden MetLife, çalışanların hem bilgi düzeylerini hem de performanslarını platform aracılığıyla takip edebiliyor.
OCTO platformu özellikle bir topluluk,dernek,STK gibi oluşumlarda üyelerin etkileşimi, dijitalleşmesi ve güvenli bir şekilde ödeme sistemlerinin takibini yapabildiğiniz bir platform. Octo Community, Gamfed Türkiye ile işbirliğine giderek platfomunu oyunlaştırmaya başladı. Böylelikle bir üye ne kadar aktif, verilen görevleri yaptıkça çeşitli ödüller alabileceği bir deneyimi 2023’ten itibaren Octo’nun üyesi olan kurumlar görebilecek.
Türkiye’de Metaverse ortamında ilk "Oyunlaştırma Atölyesi" 2022 yılında gerçekleşti. LCW çalışanlarına yönelik 1 saat seminer ve 2 saatlik uygulamalı atölyede katılımcılar Vemaker platformundaki avatarları ile platforma dahil olarak oyunlaştırma fikirleri geliştirdiler.
Türkiye’nin ilk ve tek oyunlaştırma tasarımı olan TOY Gamification Decards, GamFed Türkiye Temsilcisi Akademisyen Ercan Altuğ Yılmaz ile Fongogo ile fonlanarak hayata geçti. TOY Gamification Decards ile 10 adımda oyunlaştırma tasarımı yapılabiliyor ve oyunlaştırma sürecinizi yönetebiliyorsunuz.
TOY Gamification Decards, Latincede 10 anlamına gelen "DECA" kelimesinden esinlenilmiş ve 183 adet karttan oluşan Türkiye'nin ilk ve tek oyunlaştırma tasarımıdır. GamFed Türkiye Kurucusu ve Akademisyen Ercan Altuğ Yılmaz tarafından oluşturulan teknik sayesinde 10 adımda oyunlaştırma tasarımı yapabilir ya da oyunlaştırma sürecini yönetebilirsiniz. 183 adet karttan oluşan TOY Gamification Decards’ın sihirli dokunuşuyla 10 adımda oyunlaştırma adımlarını şu şekilde sıralayabiliriz:
- İş Hedefleri
- Davranışlar
- Persona
- Oyuncunun Yolculuğu
- 8 Temel Oyun Duygusu
- Oyun Elementleri
- Ödüller
- Teknoloji
- Hatırlatıcılar ve Tetikleyiciler
- Ölçümleme ve Değerlendirme
TOY Gamification Decards Oyunlaştırma Kartları ile ilgili detaylı bilgiye buradan ulaşabilirsiniz.
Geçtiğimiz yıllarda "Oyunlaştırma ile Başaranlar" listemize giren 2016 yılında kurulan Berlin merkezli adım sayar oyunlaştırma uygulaması Zombie Run'ın Kurucusu Adrian Hon "You’ve Been Played" isimli bir kitap yazdı. Bu kitapla şu anda bir çok TV programına çıkan röportajlar veren Hon, Oyunlaştırmanın Zombie’s Run’a nasıl bir başarı kazandırdığını anlatıp devamında etkilerinin okullarda, devlet uygulamalarında ve kurumlarda daha çok ortaya çıkacağını ve bunun avantajları yanı sıra kötüye kullanımlarının olabileceğini anlattığı etik anlamda eleştirel bir kitabı yayınladı.
Ercan Altuğ Yılmaz & Canan Yumak
Gamfed Türkiye