Keyifle takip ettiğim SD Dergisinin kırkıncı sayısında Prof.Dr.Sabahattin Aydın hocamız şöyle demiş;
"Tıp, sağlığın çok büyük bir cüzüdür aslında"
Dünya İlaç Pazarı 2015 yılında 1,08 trilyon dolara ulaşmıştır. Türkiye 2015 yılında dünyada 16. sıradadır.
Teknolojik gelişim, yeni buluşlar, farklı bilim dalları üzerine yapılan tüm çalışmalar, bize temelinde ne katar, tüm bu gelişmelerden ne bekleriz ? Hayat standardımızın yükselmesi… Bunun temelinde de sağlıklı olmak yatar.
Forbes 2016 raporunda, Dünyanın en büyük 100 şirketi içinde 6 ilaç devi bulunuyor.
Biyoteknoloji ise günümüzün sağlığımıza doğrudan katkıda bulunmayı hedefleyen popüler konularından biri.
Biyoteknoloji kısaca, canlı hücrelerinin fonksiyonlarını anlamak ve değiştirmek amacıyla yapılan işlemler,
modern teknoloji ile doğa bilimlerinin entegre olmasıdır.
Amerika’da iş yapan bir Türk bilim adamı, birçok şeyi değiştirmek üzere. Belki de popüler tabirle tarih yazmak üzere…
Forbes’a Kapak Olmak
Osman Kibar yaklaşık 120 kişinin çalıştığını şirketi Samumed’de, kelliği bitirecek, kıkırdak dokularını iyileştirecek iki ilaç olmak üzere, birçok konuda da daha çalışma yürütüyor. Ancak henüz ortaya çıkan bir ürünü yok. Buna rağmen geçtiğimiz haftalarda açıklanan en zengin 100 Türk listesine epey üst sıralardan girmeyi başardı.
Listeye baktığımızda ülkemizin her yerinde mağazaları ve 30000 çalışanı olan bir perakende devi sahibinin üstünde, bünyesinde banka, yayın grubu, eğlence mekanları, gyo şirketleri bulunduran bir holding patronunun hemen altında bulunması oldukça şaşırtıcı.
Peki, neden insanlar henüz ortada hiçbir başarısı olmayan bir hayale bu kadar yatırım yapıyor? Belki de o kadar hayal değildir.
Samumed’in değeri 12 milyar dolar olarak belirtiliyor. Vaad ettikleriyle, yatırımcıların iştahını kabartan bir girişim, eğer şirket dediklerini yapabilir hatta sadece çalıştığı ilaçlardan birini dahi başarabilirse, değeri çok büyük boyutlara ulaşabilir.
Şirkete yatırım yapan IKEA Group’tan Bjorn Konig: “Para herkes için önemli. Ama bu işin altında yatan esas motivasyon, dünya üzerindeki ağrı çekenlerin sayısını azaltmak ve insanlığın daha iyi yaşamasını sağlamak.” diyor.
Yatırımcılardan birine göre, sadece eklem iltihabı ilacı bile şirketin bugünkü değerlemeyi alması için yeterli. Kendisi de bu dertten muzdarip olan yatırımcı: “
1 milimetre kıkırdak üretebilen biri, Apple’dan daha büyük olur.” diyor.
Peki ne yapıyor Samumed ve Osman Kibar?
Forbes’da kapak olmasının ardından Hürriyet’de ki köşesine Osman Kibar’ı taşıyan İsmet Berkan şöyle yazmış;
Sihirli Protein WNT
İşte bu noktada, Samumed’i Osman Kibar’la birlikte kuran isimle, John Hood’la tanışmamız gerek. Hood tıp doktoru ve biyokimyacı. Daha önce bulduğu bazı kanser ilaçları var; bu icatlarından ötürü ciddi paralar kazanmış biri.
Bir süreden beri neredeyse bütün ilaç şirketleri ve belki binlerce bağımsız araştırmacı, ‘wnt’ isimli bir protein üzerinde çalışıyor. Bu proteinin bütün teknik detaylarına girmeyeceğim ama şunu söylemem gerek: ‘wnt’ hücrelerimiz arasında sinyal taşıyan, haber taşıyan bir proteinin adı.
Erkek spermiyle kadın yumurtası birleşip ilk bölünmelerini gerçekleştirmeye başladıktan sonra, yani taa fetüsün ilk aşamalarından itibaren wnt, o ‘kök’ hücrelere hangi organa dönüşeceklerini söyleyen haberci. Sadece fetüste de değil, yetişkinlerde de kan üretiminden başka pek çok şeye kadar işlevleri var ‘wnt’nin. Ayrıca ‘wnt’nin bozulması bizim türlü çeşitli kanserlere yakalanmamıza da neden oluyor.
Dolayısıyla ‘wnt’ gerek kanser tedavisinde gerekse ‘jeneratif’ yani kaybolan dokuların yerine geri konulmasıyla uğraşan yeni tıp alanlarında çok önemli bir anahtar niteliğinde. Tam da bu yüzden, Türkiye dahil dünyada yeni alanlara yönelen araştırmacıların bir nevi ‘kızıl elma’sı bu ‘wnt’.
Eklem İltihabı İyileşecek mi?
İşte John Hood (ve başka birkaç kişi) halen Samumed adına en az 32 tane ilaç patentine sahipler ve bunların ezici çoğunluğu ‘wnt’ ile bağlantılı.
Samumed, ilk olarak ‘jeneratif’ ilaçlar ortaya çıkarma peşinde. Hayvan deneyleri aşamasını geçip insanlar üzerinde denenen iki ilacı var. Bunlardan biri kelliği sona erdirme, yeni saç çıkarma iddiasında. İkincisi ise dünya çapında belki de 1 milyardan fazla insanın derdi olan artrit, yani eklem iltihabını hedef alıyor. Ve açıkçası halen gelinen aşamada iki ilaç da çok şey vaat ediyor.
Uzmanlar, çok şey vaat eden çok sayıda ilacın tam da bu aşamadan sonra başarısızlığının ortaya çıktığını ve bu yüzden bir türlü eczane raflarına ulaşamadığını hatırlatıyor. Böyle başarısız ilaçlar bütün icat edilen ilaçların yüzde 80’i gibi büyük bir yüzdesini oluştursa da, yatırımcılar Samumed’in ilaçlarına epey yüksek bir güven duyuyor olmalılar.
Samumed’in bunların yanında, Alzheimer ve görme kaybı üzerine de çalışmaları bulunuyor. Firma, hastalık hastalık ve semptom semptom ilerlemeye odaklanmış durumda. Büyük resim ise yaşlanan hücreleri, aynı anne karnındaki bir çocuğun güçlü bir şekilde gelişmesi gibi geliştirmek…
Peki, bu ilaçlar gerçekten başarılı mı ?
Osman Kibar’ın yakaladığı bulgular üzerine yaptığı sunum oldukça etkileyici.
Burdan izleyebilirsiniz
Samumed, Mart ayında Amerikan Dermotoloji Akademisinde (AAD), kodu SM04554 olan kellik ilacı ile ilgili bilgi verdi. 300 hastaya ilişkin veri paylaşıldı. Buna göre %0.15 solüsyonlu ilaç kullanan hastalar saç teli adedinde günlük %9.6 fazlalaşma görürken, %0.25 solüsyon ilaç kullananlar %6.9 fazlalaşma gördüler. Bu verileri gören saç kaybı uzmanlarının aklı yerinden oynadı.
AAD’nin eski başkanı olan Wilma Bergfeld, Samumed’e saç teli kaybı çalışmalarında yardımcı oldu. Bergfeld’e göre sonuç için henüz erken. Kendisi, 1988’de piyasaya sürelen ve çok ses getiren Rogaine adlı ilacı hatırlatıyor. Bu ilaç pek çok erkekte, dökülmenin devam etmesinin önünü kesebilmiş ancak saç tellerinin tekrar çıkmasını sağlayamamıştı. Bergfeld, Samumed’in Rogaine’den çok daha iyi iş yapması gerektiğini söylüyor.
Esas önemi, eklem iltihabı çalışmaları taşıyor. 27 milyondan fazla Amerikalı, bu hastalıktan şikayetçi. Her yıl 700.000’dan fazla kişi, dizlerine metal bağlayıcılar taktırmak durumunda kalıyor. 300.000 kişi ise yapay kalça kemiği taktırıyor.
Samumed’in eklem iltihabı çalışmalarından en büyüğü, sadece 60 hastayı kapsıyor. SM04690 kullanan hastalardan gelen daha iyi işlev görme ve acının azalması bildirimi, diğerlerine göre iki katı fazla. X-ışını ile yapılan incelemelerde, kemikler arasındaki mesafenin arttığı görülüyor. Bu, kıkırdağın tekrar oluştuğunun bir göstergesi.
Ancak halen Samumed’in yetkilileri bile, verinin henüz olgunlaşmamış olduğunu söylüyor. Daha fazla kanıt yıl sonuna doğru tamamlanacak olan 445 kişilik deneme sonuçları ile gelecek.
Derek Lowe şöyle yazmış;
"Hastalıkları iyileştir, ölümü ortadan kaldır, sanki birileri Yeni Kutsal Kitap hakkında konuşuyor.”
Tüm hayatımızın, başarılarımızın, hayallerimizin sağlıklı olmak ile gerçeğe ulaşabileceğini kabul eder ve bir Mercedes almak ya da çok lüks bir restoranda yemek yiyebilmek için fedakârlığa girmeyeceğimizi ancak sağlıklı olabilmek için gerekirse tüm mal varlığımızı elimizden çıkarabileceğimizi fark edersek, neden girişimcilerin bu alana yöneldiğini yatırımcıların ise bu alanı neden desteklediklerini daha iyi anlayabiliriz.
Samumed’in ilaçları, Yiyecek ve İlaç Yönetimi Kuruluşu’nun onay sürecinden sonra pazara çıkabilecek. Ama önce, etkili olduklarını kanıtlamaları gerek. Samumed’in ilaçlarının büyük ölçekte denemelerini 1,5 yıl içinde görebileceğiz.
Öte yandan Kibar, iyi bir poker oyuncusu.Dürüst olmak gerekirse, Osman Kibar’ın şirketinin milyar dolarları bulan değeri, dahaca hiçbir ürününün olmaması, iyi bir poker oyuncusu olması, bu adam tıp dünyasının Jet Fadılı olabilir mi, sorusunu da aklıma getirmiyor değil :)