Bir gruba odaklanarak ürün dizayn etmek gerçekten zor. Çoğu zaman insanlar, siz onlara gösterinceye kadar ne istediklerini bilmezler. Steve Jobs
Apple tartışmasız son 10 yıla damgasını vurmuş en başarılı şirketlerden biri. Apple'ın başarısının arkasındaki nedenlerin neler olduğu hakkında çeşitli kaynaklarda çok şey yazıldı çizildi. Bende bu yazımda Apple'ın başarısının arkasında ki nedenler birine ki bence en önemlisine değineceğim. Bu neden elbetteki Steve Jobs.
Geçtiğimiz günlerde şöyle bir tweet atmıştım : Apple'ı anlamanın yolu öncelikle Steve Jobs'ı anlamaktan geçiyor. Böyle dememin elbette bir sebebi var. Apple iPad'i ilk duyurduğunda, insanlar iPad'le dalga geçtiler. Hatta iPad'i taşla karşılaştıranlar oldu , iPhone'ları bantla birleştirip iPad yapanlar bile oldu, günlerce bu tarz muhabbetler sürdü gitti.
Ancak Steve Jobs 2010 yılında katıldığı bir konferansta ios işletim sistemini bir tablet için değil bir telefon için tasarladınız , bunu tasarlarken aklınızda bir tablet yapma fikri var mıydı sorusuna aynen şöyle cevap veriyordu : " Aslında herşey ilk olarak tabletle başladı. Aklımda dokunarak yazabileceğiniz multi touch yapıya sahip bir ekran yapma fikri vardı ve bunun yapılabilir olup olmadığını sordum. 6 ay sonra beni aradılar ve bana böyle bir teknolojinin prototipini gösterdiler. Birkaç hafta sonra ise beni tekrar arayıp sayfaları parmakla ekran üzerinde kaydırabilecek teknolojiyi yaptıklarını söylediler. Bu ve bunun gibi birkaç teknolojiyi daha görünce durup dedim ki tablet yerine telefon yapmalıyız. Ve tablet projesini rafa kaldırdık çünkü telefon yapmak çok daha önemliydi. Birkaç yıl boyunca telefon üzerinde çalıştık. Ve sonraları yeni ne yapabiliriz diye düşünürken , tablet projesini raftan aldık. Telefondan öğrendiğimiz herşeyi tablete aktardık ve iPad'i yaptık.
[video id="MRjzIk6V2XY" site="youtube"][/video]
İşte tamda burda, tam da karar anında, bir liderde olması gereken özelliklerin en önemlisini yani " ileri görüşlülüğü " Steve Jobs'ta görebilirsiniz.
Yazıma yine iPad örneği üzerinden devam ediyorum. Apple iPad'i piyasaya sürdüğünde hatırlarsınız birçok tüketici bunda flash yok, bunda usb girişi yok, bunda kamera bile yok olur mu böyle şey tarzında eleştiri yağmuruna tutmuştu iPad'i.
Steve Jobs'ın şöyle bir sözü var : " Başarının bir yoluda karşınıza çıkan güzel fikirlerin çoğuna hayır diyebilmekten geçiyor." Apple bu eleştirilen tüm " eksiklikleri " iPad'e koyabilirdi ama yapmadı. Aslında Steve Jobs'ın yapmak istediği de tam olarak bu , Apple'ı Apple yapan ve diğerlerinden ayıran en önemli farkta bu : karşısına çıkan güzel fikirlerin çoğuna hayır diyebilmek ! Ne yazık ki diğer firmalarda bu irade yok.
Steve Jobs bu konu hakkında bir söyleşide şöyle diyordu :
Geçmişteki büyük tüketici elektroniği firmaları binlerce ürüne sahipti. Biz daha fazla odaklanmaya eğilimliyiz. İnsanlar odaklanmanın ilgilendiğiniz türde ürünlere “evet” demek olduğunu düşünüyorlar. Ancak bize göre odaklanma bunun tam tersi, odaklanma karşınıza çıkan yüzlerce iyi fikre “hayır” diyebilmek. Seçimlerinizi çok dikkatli yapmalısınız. Yapmış olduğumuz şeyler kadar yapmadığımız şeyler için de gurur duyuyorum. Bunun en net örneği yıllarca bir PDA üretmek için piyasa baskısı hissetmemiz. Ancak PDA kullanan insanların %90′ının bu araçları sadece yolda bilgi edinmek için kullandığını fark ettik. Kullanıcılar PDA’larine bilgi yüklemiyorlardı. Kısa süre sonra cep telefonlarının da bu amaçla kullanılabileceğini, bu yüzden de PDA pazarı şimdiki boyutunun küçük bir yüzdesine kadar küçülerek devam ettirilebilir olma özelliğini yitireceğini öngördük. Bu yüzden PDA pazarına girmemeye karar verdik. Bunu yapmasaydık iPod’u geliştirmek için kullandığımız kaynaklara sahip olamayacaktık “
Yazımı Apple'ın bir reklamıyla bitirmek istiyorum. Steve Jobs 1996 yılında Apple'a geri döndükten sonra, 1997 yılında Tv kanallarında bir reklam yayınlanmaya başlar. Reklamın sloganı Apple'la özdeşleştiği gibi Think Different'tır. Reklam Apple'ın ürünlerinden bahsetmekten ziyade, Apple'ın düşünüş biçimini , şirketin kurulmuş olduğu fikir temellerini anlatır. Ama reklama daha dikkatli bakınca açıkça görebilirsiniz ki reklam aslında Steve Jobs'ın ta kendisini anlatır.
Reklam'ın metni aynen şöyle : " İşte çılgın olanlar. Uyumsuzlar. Asiler. Sorun çıkaranlar. Bulunduğu yere hiç uygun olmayanlar. Farklı şeyler görenler. Kurallara düşkün değiller ve statükaya karşı hiç saygıları da yok. Onlardan alıntı yapabilirsiniz, onlara katılmayabilirsiniz, onları yüceltebilir ya da kötüleyebilirsiniz. Yapamayacağınız tek şey onları görmezden gelmektir, çünkü onlar bir şeyleri değiştirdiler. Onlar insan ırkını ileriye taşıdılar. Ve bazıları deli gibi görünüyor olabilir, biz dahi olarak görüyoruz. Çünkü yeterince çılgın olan insanlar dünyayı değiştirmeyi düşünebilir, ve bunu yapabilir. "
[video id="4-TRErxV8hE" site="youtube"][/video]