Günümüz dijital çağında, sosyal medya kullanımı hızla artıyor. We Are Social ve Meltwater'ın "Temmuz 2023 Dijital Dünya" raporuna göre, Türkiye'de toplam nüfusun yüzde 67,5'i sosyal medya kullanıyor. Fotoğraf paylaşımları, kısa mesajlar, video içerikleri ve daha fazlasını bünyesinde barındıran sosyal medya platformları, içerik çeşitliliğinin günbegün artmasına neden oluyor. Karşımıza çıkan içerik çeşitliliği arttıkça platformlar içerik keşfetme sürecini daha akıcı ve sürükleyici hale getirmek için yeni "içerik tüketme" yöntemlerine başvuruyor. İçerik tüketme alışkanlığını kökten değiştiren yönelimlerin başında, "infinite scroll" yani "sonsuz kaydırma" geliyor.
Sosyal medya kullanıcısının günlük yaşamının ayrılmaz bir parçası haline gelen sonsuz kaydırma özelliği, daha fazla içerik sunarak bağımlılık yaratan bir deneyim sunuyor. İçeriklerin tükettikçe yenilendiği, karşınıza çıkan bir sonraki içeriğin beğenilerinize göre şekillendiği bu özellik ile artık bir oturuşta yüzlerce içerik tüketebiliyoruz. Sonsuz kaydırma özelliğinin yaratıcısı Aza Raskin, buluşunu dünyaya sunarken işlerin bu noktaya geleceğini düşünmüş müydü dersiniz?
Sosyal medya kullanıcılarını ekran başına çekmekten çok, ekran başında tutmaya yarayan bu özelliğin yaratıcısı; Aza Raskin. ABD'de doğup büyüyen Raskin, Silikon Vadisi'nde büyümüş ve teknoloji dünyasına erken yaşta adım atmış bir aileden geliyor. Teknolojiyle yakından ilgili olanlar, Aza Raskin'in babası Jef Raskin'i anımsayacaktır. Evet, Apple'ın ilk çalışanlarından olan ve aynı zamanda ilk Macintosh tasarımcısı Jef Raskin'den bahsediyoruz.
Çocukluğundan beri teknolojiyle iç içe büyüyen Aza Raskin, babasının izinden gitmek istiyordu. Chicago Üniversitesi'nden matematik ve fizik alanında lisans derecesine sahip olan Raskin, teknoloji dünyasında fark yaratmak için çeşitli girişimlerde bulundu. Yetişkinliğinde, Firefox'un erken sürümlerinden birini geliştirerek bu alandaki yeteneğini tüm Silikon Vadisi'ne kanıtladı. Ayrıca, çevrimiçi müzik servisi Songza'yı kurarak dijital müzik servisi sektöründe ses getirdi. Google, kuruluşundan birkaç yıl sonra Songza'daki potansiyeli görüp şirketi satın aldı.
Aza Raskin'in en etkileyici başarılarından biri, 2006 yılında "infinite scroll" özelliğini bulmasıydı. Bu özellik, içerikleri kesintisiz bir şekilde sunarak kullanıcılar için içerik tüketme alışkanlıklarını kökten değiştirecekti. Sosyal medya platformları, bu özelliğin kullanıcıları ekran başında tutma potansiyelinin kısa sürede farkına vardı. Kullanıcı deneyimlerini büyük ölçüde iyileştiren bu özellik, birçok sosyal medya platformunda ve web sitesinde yaygın bir hale geldi.
Aza Raskin, "sonsuz kaydırma" özelliğini kullanıcı dostu bir şekilde tasarladı. Özellikle Instagram gibi platformlarda, içerikler en yeniden en eskiye doğru görüntüleniyor ve böylece kullanıcılar, daha önceki gönderilere ne zaman baktıklarını kolayca anlayabiliyorlardı. Ancak zaman içinde bu özellik farklı bir hal aldı. Örneğin, Instagram, kullanıcı deneyimini daha fazla kişiselleştirmek ve kullanıcıları daha uzun süre ekran başında tutmak için sıralama algoritması yöntemine geçti. Bu yöntem, kullanıcıların karşısına ilgilendikleri içerikleri çıkarmak için kullanıcının davranışlarına dayalı olarak içerikleri sıralıyordu. Böylece, kullanıcılar platformda daha fazla zaman harcıyor ve daha fazla reklam izleyerek Instagram'ın reklam gelirlerine katkıda bulunuyorlardı.
Sonsuz kaydırma özelliği ile içerik tüketme alışkanlığını tümden değiştirerek teknoloji dünyasında iz bırakan Aza Raskin, kullanıcıların içerik tüketimini kolaylaşırken kullanıcı deneyimini büyük ölçüde iyileştirdi. Zaman içerisinde sonsuz kaydırmanın bağımlılık yaratma potansiyeli birçok makalede konu alındı.