Dünya çapında büyük bir değişimin hatta devrimin eşiğindeyiz. Toplumun değişen ihtiyaçları ve finansal teknolojide yaşanan gelişmeler hayatın her alanına, her iş koluna ve sektöre sirayet ediyor. Değişen ve dönüşen yeni dünyada; kripto paralar, Bitcoin, altcoin, akıllı kontratlar bir süredir hayatımızdayken, son bir yıl içerisinde hayatımıza giren Web3, NFT, metaverse kavramları hayatımızın bir parçası haline geldi. İlgi odağı yeni kavramların tam merkezindeki blockchain, varoluş amacına uygun olarak kullanılması durumunda günümüz dünyasında bireyler için en sancılı konulardan olan şeffaflık ve güven sorunlarına çözüm bulabilecek güçte. Son raporlara göre blockchain sektörünün 2025 yılında 28 milyar dolar değerine ulaşacağı öngörülüyor. 2017 yılında bu sektörün değeri 411 milyon dolar değerindeydi.
Peki blockchain bizi nereye götürüyor? Ne zaman meteverse’ten arsa ve NFT satın almanın ötesine geçeceğiz? Bu konuda istekli miyiz yoksa regülasyonları mı bekliyoruz? Dünyanın gündeminde ilk sıralarda yer alan blockchain’in kavramıyla ilgili Türkiye İş Bankası Genel Müdür Yardımcısı Sezgin Lüle ile görüştük.
Gelecekte bambaşka bir finans ve bankacılık deneyimini konuşuyor olacağız
İnternetin tarihsel evrimine bakıldığında teknolojik yenilikler ve dönüşüm ekseninde farklı evrelerde birçok gelişme ve değişim meydana geldi. Yakın geçmişte varlığını daha da hissettirmeye başlayan Web 3.0’a yaklaşırken, dijital katmandaki yaşamımız katılım ve etkileşim boyutundan dijitalde farklı kimlikle var oluş ve dijital varlık sahiplenmeye doğru hızla evriliyor. Web 2.0 dönemi ile gelen serbestleşme, yerini merkeziyetsiz bir yaklaşıma bırakıyor.
Blockchain ve artırılmış/sanal gerçeklik teknolojilerindeki gelişmeler sonucunda daha fazla hayatımıza girmeye başlayan metaverse ve NFT kavramları sayesinde bireylerin pek çok farklı alandaki deneyime zaman ve mekandan bağımsız ulaşması mümkün hale geliyor. Bunun yanı sıra, kripto paralar ve merkeziyetsiz finans alanındaki gelişmeler ile gelecekte bambaşka bir finans ve bankacılık deneyimini konuşuyor olacağız. Finans ve finans dışı alanlarda geleceğimizi çok boyutlu olarak etkileyecek olması nedeniyle erken adapte olmamız gereken ve aynı zamanda yeni işbirliği fırsatları açısından yüksek potansiyel vadeden bu oluşumlar, merkeziyetçi yaklaşımı giderek ortadan kaldırma ve aracısızlaşmayı hızlandırmada önemli bir rol oynayacak.
Blockchain teknolojilerinin geniş kitleler nezdinde kabul görmesini ve ölçeklenmesini, kullanıcıların ihtiyaçlarıyla örtüşen ve hayatlarını kolaylaştıran çözümlerin çeşitlenmesi ve bu çözümlerin çok iyi bir kullanıcı deneyimi kurgusuyla sunulması sağlayacak. Ülkemizde kripto varlıklar özelinde bir hukuki çerçeve oluşturulması amacıyla başlatılan çalışmaların, blockchain teknolojilerinin daha yaygın ölçekte benimsenmesini sağlama açısından önemli bir adım olduğuna inanıyoruz. Hem dünya genelinde hem de ülkemizde bankacılık sektörü yeni teknolojilerin son yıllardaki baş döndürücü değişimine cevap verebilen ve gelişen teknolojileri iş yapış biçimlerine hızla uygulayabilen öncü sektörler arasında yer alıyor.
Yıkıcı inovasyonu merkeze alan bir bakış açısıyla, rekabeti farklı noktaya taşıyacak bankacılık ötesi dijital ürün ve hizmetlerin yaratılmasını amaçlıyoruz. Bu alanlarda ekosistemi erken dönemde keşfetmek üzere ve ileride güçlü bir paydaş konumuna ulaşmamızı sağlayacak şekilde kavram kanıtlama çalışmalarıyla yetkinliklerimizi geliştirmeye ve güçlendirmeye çalışıyoruz. Blockchain, merkeziyetsiz finans ve Web 3.0 oluşumlarına yönelik deneme kültürünün kurumlar ve kullanıcılar seviyesinde erken aşamada oluşturulması ve mümkün olduğunca fazla sayıda kavram kanıtlama çalışmasıyla sürecin desteklenmesi, bu teknolojilerin geniş kitlelere yaygınlaşması ve benimsenmesi açısından çok önemli.
Yeni teknolojiler siber güvenlik tehditlerine hazır olmamızı gerektiriyor
Bu gelişmeler bir yandan hayatımızı kolaylaştırırken, diğer yandan ileri seviye dijitalleşmenin ve yeni teknolojilere adaptasyonun siber güvenlik ve veri gizliliği açısından getirdiği yeni tehditlere de hazır olmamızı gerektiriyor. Doğasında merkeziyetsizliğin içselleştirildiği bu yapıları merkezi düzenlemelerle yönetmek yerine, kurum, kuruluş ve şirketlerin hukuki çerçeve için resmi otoritelerle ortak çalışmalar yapması önem arz ediyor. Ayrıca, bu alanlarda doğabilecek riskleri kontrol altına almak ve tehditlerin erken tespitini sağlayacak izleme sistemlerinin ileri teknolojilerle desteklenmesi yönünde aksiyonlar planlandığını da görüyoruz. Bununla birlikte; blockchain teknolojilerine adaptasyonda henüz görece erken evrelerde olmamız, bu teknolojilerin siber güvenlik ve veri gizliliği gibi kritik ve karmaşık süreçler açısından gözden geçirilmesi ve hukuki çerçevenin oluşturulması aşamalarında ilerleme hızını etkileyecektir.
İlklerin bankası olma misyonumuz ve her yerde bankacılık yaklaşımıyla ürün ve hizmetlerimizi farklı dijital platformlardan müşterilerimize ulaştırma hedefimiz çerçevesinde, metaverse’te yaratılacak sanal ekonominin ana paydaşı olmayı sağlayacak yetkinliklerimizi geliştirmek ve güçlendirmek amacıyla çalışmalarımızı hızla sürdürüyoruz.
Önümüzdeki dönemde metaya, sanal işletmelere ve kişiselleştirme ekseninde yaratılacak sanal varlıklara yatırımın bir aracısı ve aktörü olarak bu dünyada konumlanmaya odaklanacağız. Finans alanındaki tecrübemizi ve farklı sektörlerde hizmet veren iştiraklerimizin yetkinliklerini, alanlarına öncülük eden inovatif kurumlar olma yaklaşımımızı yansıtacak ve kullanıcı deneyimini sürekli geliştirecek şekilde metaverse’te konumlandırmak üzere çalışmalarımızı sürdüreceğiz. Bankacılık ve finans odağındaki metaverse etkileşimi senaryolarımızı, çalışanlarımızın müşterilerimiz ile ve müşterilerimizin kendi aralarında etkin iletişim kurmasını sağlayacak düzeye taşıyacağız. Bu senaryolardaki kullanıcı deneyimini, yüz yüze iletişim atmosferine yakınsayan ölçekte hissettirecek şekilde tasarlayacağız. Ayrıca, metaverse’te hayata geçireceğimiz tüm senaryolarda mümkün olan tüm alanlarda dijital ve fiziksel sahiplik bağlantısını kurgulama hedefiyle hareket edeceğiz. Ülkemizde kripto varlıklara dair mevzuat çerçevesi oluşturulması çalışmalarına ve blockchain alanındaki global gelişmelere paralel olarak, en iyi kullanıcı deneyimini yansıtan yeni dijital ürün ve hizmetleri sunmayı sürdüreceğiz.