Bir süredir tüm dünyanın gündeminde olan Hawaii yangınlarının başlamasından iki gün sonra yayınlanan bir kitap, "Amazon Kindle" listesinde çok satanlar arasına girmişti. Kitap, "Fire And Fury: The Story of the 2023 Maui Fire And Its Implications For Climate Change" (Yangın ve Gazap: 2023 Maui Yangını’nın Hikâyesi ve İklim Değişikliği Üzerine Etkileri) adını taşıyordu. Hawaii’de can kaybına ve büyük hasara yol açan yangınlardan hemen sonra yayımlanan kitabın, nasıl bu kadar hızlı yazılabildiği ise okurlarda şüphe uyandırıyordu.
Kitap bu kadar hızlı nasıl yazılabildi?
Kitap, 10 Ağustos’ta, Maui Adası’nda 111 kişinin öldüğü ve bini aşkın kaybın bulunduğu ölümcül yangınların bir konspirasyon olduğunu öne sürüyordu. Kitapla ilgili dikkat çeken bir diğer durum ise, kitabın yazarı hakkında herhangi bir bilgi olmamasıydı. Amazon üzerinde kendini "Dr. Miles Stone" olarak tanıtan bir yazar, "yazar hakkında" bölümünde yalnızca "bahsetmek istemiyorum” ifadelerine yer veriyordu. Kitabın popülerliğinin artmasının ardından, yasal araştırma portalı LexisNexix, kayıtlarda böyle bir kişi görünmediğini belirtti. Ardından, Googlereads yazar sayfasında, aynı ismi taşıyan biri adına, 2023’ten sonra yayınlanmış bir düzineden fazla kitap kaydedildiği ortaya çıktı.
Yazar hakkında gerçeğin ortaya çıkması uzun sürmedi. Kısa zamanda bu denli kitap yazabilmenin mümkün olmadığını düşünen okurlar, Amazon’u propaganda yapmakla suçladı ve kitabın yapay zeka ile oluşturulduğunu iddia ettiler. Kitap içeriğini derinlemesine inceleyen okurlar, kitabın yapay zekaya yazdırıldığı, gerçek ve sahte bilgilerin harmanlandığı bir kurgu olduğu konusunda hemfikir oldular. Kitaba gelen yoğun tepkilerin ardından eserin satışı durduruldu. Amazon ise, bu hafta güncellediği yeni yayın kurallarında, yapay zekadan destek alarak yazılan kitaplarda bu ayrıntının vurgulanmasını şart koştu.
Bu olay, hem teknolojinin hem de bilginin gücünü gösteren bir örnek olarak karşımıza çıkıyor; günümüzün "post-truth" çağını ve bilgiye erişimdeki devrimin yarattığı karmaşıklığı anlamamız gereken etkili bir örnek... İnternet ve teknoloji, bilgiyi hızlı bir şekilde yaymanın yanı sıra yanıltıcı veya manipüle edilmiş bilgilerin de kolayca yayılmasına olanak tanıyor. Teknolojinin ve bilginin gücünü daha bilinçli bir şekilde yönetme ihtiyacını karşımıza çıkaran bu olay, bilgiye erişimimizi ve kullanımımızı daha sorumlu bir şekilde ele almamız gerektiğini hatırlatıyor.