Teknolojinin insan hayatına olan etkisinin artması, pandemi nedeniyle yaşam koşullarının değişmesi ve maliyetler AVM'lerin (alışveriş merkezi) dönemini bitirmeye başladı. Teknoloji sayesinde tüketicilerin çevrimiçi (online) alışverişe ağırlık vermesi, tüketici alışkanlıklarının değişmesinde rol oynuyor. Birçok farklı boyut bir araya geldiğinde Amerika Birleşik Devletleri'nde AVM'lere olan ilginin ciddi oranda düştüğü görülüyor. Bu ilgi düşüşü öncelikle müşteri ve tüketici boyutunu, ardından da AVM sahiplerini, işletmecilerini ve kiracılarını etkiliyor.
CNBC tarafından haberleştirilen gelişmelerin ayrıntılarını inceleyelim. Yapılan araştırmalar ve AVM işletmecileri yapılan görüşmeler neticesinde, gelecek 5 sene içinde ABD'deki AVM'lerin %25'inin faaliyetini sonlandıracağı tahmin ediliyor. Belki de 5 sene tahminini daha kısa bir zamana indirecek en önemli boyut ise pandeminin sosyal hayata ve tüketime olan yansıması olacak. AVM sahipleri, merkezlerini ayakta tutabilmek için bankalarla kredi görüşmeleri yapıyor. Mağaza kiracıları ise AVM işletmeleriyle kiralarını düşürme, erteleme vb. finansal düzenlemeler talep ediyor. Gelişmeler sadece perakende mağazacılıkla sınırlı görünmüyor. AVM içinde yer alan yeme-içme alanları (food court), aktivite alanları, sinemalar, çocuk alanları vb. alan ve aktiviteler de cazibesini yitiriyor. Ekonominin eski düzenini yitirmesi ve pandemi koşulları AVM'lerin cazibe merkezi olma özelliğini yitirmesine sebep gösteriliyor.
Aynı zamanda, ABD'de AVM döneminin kapanmaya başlaması devletin önemli bir vergi gelirinden mahrum kalmasına neden oluyor. ABD'de AVM'lerin geçmişine bakıldığında İkinci Dünya Savaşı sonrası başlayan ve ülkeye yayılan AVM'lerin vergi açısından önemli bir kaynak olduğu belirtiliyor.
AVM'lerin Geleceği Ne Olacak?
Yaklaşık 70 yıllık bir geçmişi olan AVM'lerin döneminin yavaş yavaş bitiyor olması bu merkezlerin yerini hem fiziki hem de ticari olarak neyin alacağı sorularını doğuruyor. Sanal mağazacılığın artmaya başlaması, tüketicilerin online alışverişe yönelmeleri, AVM'lerin kaderini şekillendireceğe benziyor. Çünkü, AVM'lerin yarattığı ekonomi artık online satış kanalına kayıyor. Bu satış kanalı için çok önemli yer teşkil eden ürün depolama merkezleri ve lojistik merkezleri ise AVM'lerin fiziki geleceği konusunda bize fikir veriyor. AVM'lerin ve onların otoparklarının ürün depolama ve dağıtım yerlerine dönüşmesi ve lojistik ağ merkezleri haline gelebileceği iddia ediliyor.
1987 yılında ABD perakendeciliğinin %50'sini temsil eden, popüler kültüre ev sahipliği yapan AVM'lerin ABD'deki perakende sektörünü temsil etme gücü ve cazibe merkezi olma özelliği düşüyor. AVM işletmecileri ve kiracılar arasında kira ödemesi ile ilgili problemler meydana geliyor. Satış gücü azalan ve borçları artan perakende markaları da sektörden çekilebiliyor veya markalarını tüm varlıkları ile birlikte satma yoluna gidebiliyor. ABD'de AVM'lerin devrinin kapanabilecek olmasındaki etkiler küçük, orta, büyük ve lüks AVM klasmanındaki tüm AVM'lerde benzer sorunların yaşanmasından kaynaklanıyor. Bu açıdan bakıldığında, sorunlar tüm klasmanlardaki AVM'leri ilgilendiriyor. Kısa vadede sadece iyi lokasyonlara sahip olan ve büyük ile lüks klasmanda yer alan AVM'lere olan talebin canlı kalacağı tahmin ediliyor. Dolayısıyla ABD'de AVM'lerin yaygınlığının azalacağı ve perakende sektörü başta olmak üzere hükümranlıklarının sona ereceği iddia ediliyor.
Bir sonraki yazıda görüşmek üzere.