2024’te müzik dünyasını konuşmadan önce 2023’e bir bakalım, dünya ve Türkiye açısından zor, karmaşa ve kargaşalı geçen bir yılda müzik dünyası peki neler yaşamış. Müzikte neler dönüşmüş, neler dönüşmeye aday olmuş.
Streaming platformlarında işler karışıyor
2023’te öncelikle müzik dünyası stream platformlarının yeni bir döneme girdiğini gördük. Spotify ödeme kurallarını değiştirmeyi tercih etti. Bu yeni modele göre, artık belli bir stream sayısını aşamayan şarkılara ödeme yapılmayacağı açıklandı. Bu tabii eleştirildi de, az kazanan müzisyenler daha az kazanacak çok kazanan müzisyenler daha çok kazanacak, ve uçurum kapanmamak üzere açılacak dendi.
Bir yandan ise şu yorumlar da yapıldı, yapay zekâyla birlikte müzik dünyasında bazı belirsizliklerin de oluşturduğu. Yani yapay zekâ tarafından üretilen, gerçekte var olmayan, uyduruk şarkı ve albümler, müzik tanımı yapılamayacak seslerin birlikteliği, daha fazla sayıda streaming’e yüklenmeye başlandı.
Platformlara aktarılan bu içerikler algoritmanın öneri modellerinden faydalanırken, algoritma tarafından şarkı sanılıp önerilebiliyor. Ve tabii etkileşim de alıyor. Ve ciddi oranlarda rakamlar dolandırıcılara aktarılıyor. Yeni modelde ise bu durumun önüne geçmek için önlem alırken, buradaki temel sıkıntı ise az sayıda stream’i olan sanatçıların cebinden para çıkmasına neden olması oldu. Yeni yılda ve de önümüzdeki dönemde de bu tartışmalar süreceği, köprünün altından çok su akacağa benziyor.
TikTok’un önlenemez yükselişi
TikTok, yeni müzik keşfedilen en önemli mecralardan biri haline geldi. Yıllarca küçümsenen hor görülen TikTok’u artık kimse küçük göremiyor. TikTok, yeni bir müzik özelliğini de devreye soktu. Buna göre TikTok’ta duyulan müzik anında Spotify ve Apple Music profilinde beğenilen şarkılar arasına eklenebilecek. Bu da stream’e en büyük desteklerden biri olarak nitelendirildi. Yeni yılda da yine TikTok etkisini sürdürecek.
ABBA, sanalda dünyayı dolaşıyor
İsveçli efsanevi pop müzik grubu ABBA, bir önceki yıl mayıs ayında Londra'da sanal bir konser vermişti. Hareket yakalama teknolojisi kullanılarak grup üyelerinin hareketleri kayıt altına alınmış ve ortaya unutulmaz bir gösteri çıkmıştı. 1970'li yıllara damgasını vuran popüler müzik grubu, benzer bir teknoloji ile dünya turnesine çıkacağını duyurdu. 2023’te "ABBA Voyage" adını taşıyan dünya turnesi gerçekleşti. da yapılacak konserin sanal bir şekilde gerçekleşeceğini duyurdu.
Yapay zekâ ile yeni Beatles şarkısı
Yapay zekâ ile yatıp kalkıyoruz. İçimiz dışımız her yerimiz yapay zekâ oldu. Müziğe de yoğun etkileri oluyor. Bugüne kadar yayınlanmayan bir Beatles demosu yapay zekâ kullanılarak düzeltildi ve stüdyoda canlı çalınan kayıtlarla birleştirilerek yayınlandı. Evet bu sene, yeni bir Beatles şarkısı dinledik. Beatles dağıldıktan 50 yıl sonra Beatles yeni şarkısıyla listelerde bir numara oldu. 2024’te benzer örnekler yolda olabilir mi acaba diye ister istemez herkes düşünüyor artık. Mesela yeni bir Nirvana şarkısı. Hem tuhaf hem heyecan verici değil mi?
Kiss veda konserini verdi ve şimdi Abba’nın yolunda
Rock dünyasının efsane gruplarından KISS ilk konserini 50 yıl önce New York'ta vermişti. 2023’te 50. Yılda Kiss son kere sahneye çıktı. Ancak Kiss hayranları gelecekte de canlı konser deneyimler için hala umut edebiliyorlar.
Kiss ilk konserini 50 yıl önce New York'ta verdi. Şimdi müzisyenler sahneye veda edişlerini kutluyorlar - ancak hayranları gelecekte canlı deneyimler için hala umut edebilirler.
Kült grup, yaklaşık beş yıl süren ve 250 konser verdiği "End Of The Road" veda turnesinin son konserini Madison Square Garden 'da verdi. Grubun solisti ve gitaristi Paul Stanley (71) yaklaşık 20.000 hayranının önünde yaptığı konuşmada, "İşte yolun sonuna geldik," dedi. "Ama bu gece bir neşe gecesi, birlikte yaşadıklarımızı kutlamak için bir fırsat." Muhteşem sahne şovları kadar çarpıcı makyajları ve ışıltılı sahne kostümleriyle de rock dünyasında damgasını vuran Kiss’te müzisyenlerin sahneden çekilmesi Kiss'in sonu anlamına ise gelmiyor. Madison Square Garden'da rock efsaneleri, Industrial Light & Magic tarafından yaratılan grup üyelerinin sanal görüntüleri olan avatarlarını tanıttı. "Star Wars" yaratıcısı George Lucas tarafından kurulan özel efekt şirketi Abba için de avatarlar yaratmıştı.
Ne tesadüf ki Simmons da büyük bir Abba hayranı. Simmons, geçen yıl Kiss için de benzer bir projenin ipuçlarını vermişti. Grup, web sitesinde yayınladığı bir videoda ilk görsel izlenimini paylaşmıştı. Stanley, "Kiss'i bir sonraki seviyeye taşımak istiyoruz," demiş ve eklemişti. "Kiss her zaman var olacak."
Taylor Swift Yılın Kişisi oldu
Taylor Swift’e artık sadece ünlü bir müzisyen demek yetmez. Switf, çok farklı bir yerde müzik dünyası için hatta iş dünyası için. Swift artık bir trend belirleyici. İkon bir isim olan Taylor Swift’un The Eras Tour ile dünyanın en yüksek hasılat elde eden konser turu oldu. Swift’in başarılarına ve bu büyük etkisine TIME Dergisi bile kayıtsız kalamadı ve başarılı müzisyeni ‘Yılın Kişisi’ ilan ettiler.
Efsaneler sessizliğini bozdu
Efsane metal grubu Metallica, altı yıl aradan sonra 72 Seasons adını verdikleri 12 parçadan oluşan albümlerini Nisan ayında piyasaya sürdü. Uzun bir aradan sonra yeni albümleriyle geri dönen grup, aynı zamanda M72 adını verdikleri, önümüzdeki iki yıllık süreyi kapsayan dev bir konser turnesine de çıktı. Duran Duran, Paul Simon, Rolling Stones gibi birçok dev de yeni albümlerle arz-ı endam etti bu sene.
Hip Hop 50. yaşını kutladı
Hip hop artık belki de en popüler tarz global çapta. 11 Ağustos 1973 yılında Sedgwick Avenue, The Bronx’ta düzenlenen partiyle birlikte hayatımıza giren hip hop kültürünün 50. yaş günü global çapta gerçekleşen etkinliklerle kutlandı. Küçük bir apartman dairesinde doğan hip hop'ın günümüzde müzikten, modaya, popüler kültürden toplumsal hareketlere kadar etki ettiği her alanda gerçekleşen etkinliklerde Wu-Tang Clan, Snopp Dogg, Jay-Z, Run-D.M.C, KRS-One, Method Man & Redman, Ludacris, Ice Cube ve Kendrick Lamar gibi birçok önemli isim sahne aldı.
Ve 2024, haydi şimdi de gelin, müzik dünyasına yön verecek 2024 trendlerini konuşalım biraz.
2023 zor geçen bir yıldı. Savaşlar, kıyımlar, acılar, belirsizlikler, yüksek enflasyon. İnsanlar kaçışı ise yine müzikte, kültür ve sanatta buldu. Günümüzde her şeyi trendler belirliyor. Müzik de bu trendlerden etkilenen şeylerin başında geliyor.
Önceleri daha uzun periyotlarla, 5 ila 10 yıl arası değişen bu trendler sosyal medyanın da getirdiği yeni dünya düzeni ile artık bazen aydan aya bile farklılık gösterebiliyor. Geçtiğimiz hafta benimsediğimiz, vay canına her şey yeniden yazılacak, ezberler bozacak dediğimiz bir trend, bir sonraki ay bir anda popülaritesini yitirmiş olabiliyor. Müzik dünyası ise dinamik yapısıyla tüm zorluklara rağmen bu baş döndürücü değişim hızına adapte olmaya çalışıyor.
Z kuşağı belirleyici olmaya devam edecek
İşin kuralını bir süredir bir kuşak belirliyor, Z kuşağı. Yeni bir kuşak gelene kadar da öyle olacak gibi. Müzikte ve dansta da bu kuşak hem trend belirliyor hem yeni kurallar getiriyor. Hatta kuralların esnemesini yeni kural haline getiriyor. Z kuşağının müzik üretimi de yoğun seviyede. Z kuşağı müzisyenleri de dinleyicileri de, 2024’te de belirleyici olmaya devam edecekler.
Müzisyenlerin yeni grup arkadaşı artık yapay zekâ
Müzikte kullanılan yapay zekâ uygulamaları, müzisyenlerin hayatını kolaylaştırıyor. Onların yaratıcı evrenlerinin sınırlarını genişletiyor. Öyle ki yapay zekâ artık müzisyenlerin yeni grup arkadaşları demek bile mümkün. Nota veya müzikal bilgisi olmayanlar bile yapay zekâyla bir şey üretebilir hale gelmişken, yapay zekânın yeteneklerinden, sunduklarından usta müzisyenler bile artık yararlanıyor. Yapay zekâ 2024’te müzikte daha çok duyacağımı bir kavram olacak.
Müzik tarzlarında hibritleşme ve yakınsama sürecek
Çağımız artık müzikal geçişler çağı. Türler birbirinden besleniyor. Hiçbir tür diğerinden keskin hatlarla ayrılmıyor. Herhangi bir metal şarkısında bir anda rap vokalleri duyabiliyoruz ya da bir rap şarkıcısının bir anda noisy bir sound ile rock yaptığını fark ediyoruz. Bu değişime ve yeni normale alışamayanlar da olsa, bu durumun müzikal zenginliği beslediği kesin. Hibrit ve yakınsama, 2024’te sürecek, yepyeni harmanların önünü açacak.
Konserlerin geleceği fizikselde mi dijitalde mi? Ama şu kesin, deneyim kilit
Pandemi geçti. Artık yüzyüze konserler var, kimse o online konserleri hatırlamıyor. Canlı performanslarda ise artık bir konu öne çıkıyor. Deneyim. Deneyim yaşatmak, tüm şarkıcıların, grupların insanları mutlu etmek için kilit önemde bir kavramı. AR VR gibi teknolojiler de buna ön ayak oluyor. Daha üst, zengin, gerçekçi görsel deneyimler yaşatmak hedefleniyor. Bu deneyimler yapay zekânın da dahliyle iyice şaşırtıcı noktalara ve interaktif hale de gelebilir.
Teknoloji kullanımının artmasıyla birlikte sanal konserler ve artırılmış gerçeklik deneyimleri daha yaygın hale gelebilir. Sanatçılar, sanal platformlar aracılığıyla izleyicileriyle bağlantı kurmanın yenilikçi yollarını keşfedebilir.
NFT ve Blockchain yine gündemde olacak mı?
Son iki yılda NFT özellikle çok konuştuk. Ama konuşulduğu kadar NFT etkili oldu mu, tahminleri karşıladı mı, buna evet demek zor biraz da. NFT halen konuşuluyor, özellikle dijital koleksiyonerlerin de arşivini oluşturmak için tercih ettiği bir yöntem olarak konuşuluyor. NFT ve blockchain’in, 2024’teki telif ve gelir dağılımındaki eşitlik için yine gündemde olması bekleniyor. Değiştirilemez tokenlerin (NFT'ler) ve blockchain teknolojisinin kullanımı, sanatçıların çalışmalarından para kazanma şeklini etkileyebilir, potansiyel olarak yeni gelir akışları yaratabilir ve geleneksel müzik iş modelini değiştirebilir.
Reggeaton’u Afrobeat’i yine sık duyacağız
Farklı kültürel kökenden gelen sanatçılar, küresel etkiler yaratıyor artık. Farklı dillerde sesler daha geniş bir izleyici kitlesine ulaşıyor. İngilizce dışında da diller ana akım müzikte belirleyici oluyor ve yeni yılda da böyle olmaya devam edebilir. Bu bir yandan iyi, daha zengin ve daha kapsayıcı bir müzik ortamını yaşıyoruz. Farklı kültürleri tanıyabiliyor, farklı tınıları duyabiliyoruz.
70’lerin afrobeat müzisyenleri aradan 50 yıl kadar geçtikten sonra yeniden revaçta mesela. Reggeaton türü şu anda dünyanın en çok dinlenen türü olmaya doğru yol alıyor. Yeni yılda farklı türlerden ve hatta endüstrilerden (moda ve teknoloji gibi) müzisyenler arasındaki işbirlikleri daha yaygın hale gelebilir ve benzersiz ve beklenmedik projelerle sonuçlanabilir.
Müzik festivallerinde sürdürülebilirlik
Çevresel kaygıların müzik festivallerinin organizasyonunu etkilemesi muhtemel. Yeni yılda, daha fazla etkinlik sürdürülebilirliğe öncelik verebilir. Daha çevre dostu etkinlikler, festivaller, konser uygulamaları görebiliriz. Müzik dünyası çevresel sorumluluğunu daha çok vurgulayabilir.
2023 Bu Albümlerle Hatırlanacak: İşte 2023’ün En İyileri
Yabancı Albümler
- Mitski – The Land is Inhospitable and So Are We
- Caroline Polachek – Desire, I Want to Turn Into You
- Pink - Trustfall
- Romy – Mid Air
- Olivia Rodrigo - GUTS
- Jessie Ware – That! Feels Good
- Paramore – This is Why
- Blur – Ballad of Darren
- Amaaare – Fountain Baby
Yerli Albümler
- Birsen Tezer – Kağıttan Kaplanlar
- Mabel Matiz – Fatih
- Tunç Aydoğmuş Co. – Yanlış Yerde
- Dolu Kadehi Ters Tut – Ölüm Dansı
- Brek - 1990
- Dilhan Şeşen – Kumdan İnşa Putlarla
- Mela Bedel – Bölüm Sonu
- Ringo Jets – Radio Ringo
- Hüsnü Arkan – Kanat Sesleri
- Soft Analog – Dans İllüzyon
- Yangın - Plastik
2024’te Merakla Beklenen Albümler
2024’te çıkması beklenen albümler var, işte o isimlerden bazıları;
- Dua Lipa
- Green Day
- The Smile
- Sonic Youth
- Idles
- Katy Perry
- Jennifer Lopez
- MGMT
- The Cure
- Sherly Crow
Ve 2024’te Türkiye’de Özlemle Beklenen Konserler
2024 yılında dünya çapında milyonlarca dinleyicisi olan sanatçıların Türkiye konserleri de olacak. Klasik müziği zirveye taşıyan isimlerden Andrea Bocelli; rock müziğinin efsane grubu Scorpions ve daha birçok yıldız isim 2024’de Türkiye’de olacak. Hayko Cepkin’in Mayıs’taki stadyum konseri de yine çok merak ediliyor.
- Scorpions
- Bruce Dickinson
- Andrea Bocelli
- Hayko Cepkin Stadyum konseri
- Emma Shapplin
- Lara Fabian
- Dark Tranquility
- Soen
- Nouvelle Vague