Euromonitor tarafından Mart 2020'de yayınlanan Türkiye ayakkabı sektörü raporu, Covid-19 ve etkilerinin perakende satışlara yansıdığı önemli bir rapor olarak göze çarpıyor. Öyle ki 2020 yılında satışların bir önceki yıla göre %6 azaldığı kaydedildi. Buna karşılık günlük giyilen spor ayakkabı (sneaker) kategorisinde %11 büyüme yaşandı. Bu büyümenin nedenleri arasında iş yerinde geçirilen vaktin azalması ve rahat ayakkabı tercihi gösteriliyor. Aynı zamanda terlik ve sandalet satışları da evde kalma süresinin artmasına bağlı olarak arttı. Raporda Ziylan Ayakkabı San. Tic. A.Ş.'nin yaklaşık %20 pazar payı ile lider konumda olduğu belirtiliyor. Sektörde 2025 yılı sonuna kadar %14 büyüme olacağı tahmin ediliyor.
Raporda pandemi ile birlikte evde geçirilen zamanın artışına paralel olarak Crocs ve Birkenstock gibi terlik ve sandalet üreten markaların satışlarının arttığı vurgulanıyor. Tekstil sektöründeki LC Waikiki markasının 2020 yılında ayakkabı sektörüne giriş yaptığı vurgulanarak markanın ilk ayakkabı outlet mağazalarını açtığı belirtiliyor. Sneaker ürünleri ise sektörde yükselişe geçen alt kategori olarak göze çarpıyor. Ağırlıklı olarak sneaker ayakkabı ürünleri satan Superstep, Sport in Street, Sportsoul, Sneakscloud ve Sneaksup mağaza zincirlerinin bu sektördeki örnekler olduğu belirtiliyor. Birçok internet satış platformunun da "sneaker" ürün grubuna ağırlık vermeye başladığı vurgulanıyor. Sneaker ayakkabılar özellikle gençler tarafından kendini ifade etme ve hayat tarzlarını yansıtma bakımından sağladığı yararlar nedeniyle tercih ediliyor. Başta ABD olmak üzere birçok ülkede önemli bir sektör haline gelen sneaker ayakkabılar kendi içinde bir kültür oluşturuyor. Türkiye'de de bu kültürü yaymayı amaçlayan ve sneaker tutkusunu paylaşanları bir araya getirmeyi amaçlayan etkinlikler düzenleniyor. Son olarak 27 Mart 2021'de İstanbul Zorlu PSM'de gerçekleştirilen HYPECON, bu etkinliklere verilebilecek en önemli örnek.
Genç Tüketiciler ve Z Jenerasyonu Sektörün Geleceği
2018 ve 2019 yıllarının ayakkabı sektöründe "konkordato" açıklamalarına sahne olduğuna değiniliyor. Raporda Hotiç, Beta, İnci ve Yeşil gibi markaların konkordato ilan ettiği vurgulanıyor. Buna karşılık sektördeki kötü gidişatı engellemek için Ziraat Bankası tarafından verilen destek paketlerine değiniliyor. Çocuk, erkek ve kadın kategorileri incelendiğinde çocuk ayakkabılarına yapılan harcamaların erkek ve kadına göre arttığı açıklanıyor. Raporda ailelerin çocukları için yaptığı ayakkabı alışverişlerini artırdığı vurgulanıyor. Bu artışın bir nedeni çocukların aileleri üzerindeki etkisi olarak açıklanıyor. Çocukların yanı sıra 13-19 yaş olarak tabir edilen "teenage" yaş grubunun da aile üzerindeki etkisi önemli görülüyor. Influencer, sporcular ve ünlülerden etkilenen bu yaş grubunun özellikle sneaker ayakkabı harcamalarındaki artışa raporda yer veriliyor. Covid-19 nedeniyle kapalı alanda ve grup halinde yapılan spor branşlarına katılım düşüş göstermesine rağmen, spor ve fitness ayakkabılarının satışında artış yaşandı. Bu ayakkabıların gündelik olarak giyilebilmesi ve rahat olmaları da spor ayakkabılarına yönelik talebi canlı tutuyor.
İşletmelerin ayakkabı sektöründen aldıkları paya yer verilen raporda Ziylan Ayakkabı, adidas, Deichmann, Nike Türkiye ve LC Waikiki ilk beşte yer alıyor. Markalarda ise Kinetix, Polaris, adidas, Deichmann, Nike, LC Waikiki, Derimod ve Lumberjack sıralanıyor. Beymen, kendi adını taşıyan markası ve Divarese markası ile 2020'de %2'ye yakın pazar payı ile sektöre giriş yapmış bulunuyor. Rapordaki en önemli ayrıntılardan biri de tüketicilerin tercih ettiği satış kanalına yansıyor. Raporda 2015-2020 yıllarını kapsayan dönemde fiziksel mağazalardan yapılan satışların sürekli düştüğü görülürken, e-ticaret kanalından yapılan satışların sürekli arttığı görülüyor. 2015'te fiziksel mağazalardan tüm satışların %96.6'sı yapılırken 2020'de %72.1'e geriliyor. e-Ticaret ise 2015 %3.4 ve 2020'de %27.1 oranını yakalıyor.
Bir sonraki yazıda görüşmek üzere.