Pop-art akımının öncüsü
Andy Warhol’un “Bir gün herkes 15 dakikalığına şöhret olacak.” sözünün en çok, artık takip edemeyeceğimiz bir hızda büyüyen sosyal medya platformları için geçerli olduğunu düşünüyorum. Kendi içeriğini üreten ve geniş kitlelere kısa bir sürede ulaşan insanlık, bugün “şöhret” kavramına belki de her zamankinden daha fazla bağımlı yaşıyor. Tabii bu durum, beraberinde hileli veya yapay etkileşim edinmeyi de getiriyor. Bu konudaki en açık örneklerden biri ise
tık çiftliği (
click farms) olarak karşımıza çıkıyor.
Düşük ücretlerle çalışan birçok kişinin günlerini burada, belli internet sitelerine ziyaretçi çekmekle veya sosyal medya içeriklerinde kolay yoldan yüksek etkileşim yakalamak isteyenlerin ürettikleri içeriklere tıklamayla geçiriyor. Küreselleşen dünyanın en garip sonuçlarından biri olarak yorumlayabileceğimiz bu hileli işleyişin yaşandığı yerler bazen yüzlerce odayla bile ifade ediliyor.
Kulağa inanılmaz geliyor, değil mi? Fakat bu bir gerçek. Firmalar tık çiftliklerini, profesyonel yaşamda daha itibarlı gözükmek adına Linkedin bağlantılarını artırmaktan SoundCloud’dan trafik almaya kadar uzanan birçok farklı amaçla kullanıyor.
[embed]https://www.youtube.com/watch?v=wlWZsuhMzLY[/embed]
Bu çiftliklerden biri de kısa bir süre önce Tayland’da ortaya çıktı. 500’den fazla cep telefonu ve 350 bin SIM kart kapasitesine sahip devasa bir tık çiftliği olan yer, 9 bilgisayar ve 21 sim kart okuyucuya sahip olmasıyla daha da şaşırttı. Üç Çinli işçinin tutuklandığı baskında, bir Çin şirketi tarafından toplam 4403 dolar karşılığında çalıştırılan işçilerin bir aydır bu süreci yürüttüğü anlaşıldı. Tutuklanan işçiler sorgu sırasında, Tayland’da satılan Çin ürünleri lehine daha fazla etkileşim yaratmak için çalıştırıldıklarını söyledi.
[caption id="attachment_59952" align="alignnone" width="800"]
Tık çiftliği, sahte etkileşim yaratma merkezleri olarak çalışıyor.[/caption]
Son derece “profesyonel” çalışmış ekibin suç dosyası ise sahte sayfa görüntülemeleri, hileli beğeniler ve sosyal medya uygulaması WeChat üzerinden oluşturulan sahte paylaşımlardan oluşuyor. Ekip üyelerinin ülkeden sınır dışı edilerek Çin’e dönmeleri bekleniyor.
[caption id="attachment_59953" align="alignnone" width="800"]
Operasyonda yakalanan tık çiftliği çalışanları sınır dışı edilecek.[/caption]
Ortaya çıkan gerçekler şaşırtıcı olsa da bu bilinen ilk tık çiftliği değil. Geçen ay Çin Halk Cumhuriyeti’nde ortaya çıkarılan çiftlikte 10 binden fazla cep telefonu bulunmuştu. Anlaşılan o ki, teknoloji geliştikçe ve nitelikten çok niceliği önemseyen kötü niyetli kişiler ve markalar olduğu sürece, tık çiftlikleri de az ya da çok varlığını sürdürecek. Tam da bu yüzden bilişim hukukunun teknolojinin hızına yetişmesi ya da en azından aradaki mesafeyi hep çok kısa tutabilmesi büyük önem taşıyor. Hatta ülkelerin bu konuda özel stratejiler hazırlaması gerekiyor.