sahibinden.com, KONDA Araştırma işbirliğiyle Türkiye’de bir ilk olma özelliği taşıyan “İkinci El Alışverişte Sürdürülebilirlik Etkisi” araştırmasının sonuçlarını paylaştı. Türkiye’de ikinci el alışveriş dinamiklerini ve toplumun sürdürülebilirlik algısını ortaya koyan araştırmanın bulguları, düzenlenen basın toplantısıyla kamuoyuna duyuruldu.
Türkiye genelinde 28 ilde 2 bin 700 kişiyle gerçekleştirilen araştırmaya göre, ülkede yaklaşık her iki kişiden biri son bir yıl içinde ikinci el ürün alım ya da satımı gerçekleştirdi. Kıyafetten mobilyaya, cep telefonundan beyaz eşyaya uzanan geniş bir ürün yelpazesinde yapılan alışverişlerin oranı yüzde 45’e ulaştı. Veriler, ikinci el alışverişin yalnızca ekonomik gerekçelerle değil, çevresel ve toplumsal motivasyonlarla da tercih edildiğini ortaya koyuyor.
İkinci el alışverişte toplumsal dönüşüm vurgusu
Etkinlikte konuşan sahibinden.com CEO’su Burak Ertaş, araştırma sonuçlarının Türkiye’deki tüketim alışkanlıklarında yaşanan dönüşüme işaret ettiğini belirterek, ikinci el alışverişin giderek yerleşik bir davranış haline geldiğini ifade etti. Ertaş, döngüsel ekonomi yaklaşımının toplumda karşılık bulduğunu vurguladı.
KONDA Araştırma ve Danışmanlık Genel Müdürü Aydın Erdem ise ikinci el alışverişin artık yalnızca bir alternatif değil, bilinçli tüketim ve çevre duyarlılığıyla bütünleşen bir alışkanlık haline geldiğini belirtti. Özellikle genç ve eğitimli kesimde ikinci elin hızla normalleştiğine dikkat çekti.
Düzenli alışkanlığa dönüşen ikinci el alışveriş
Araştırma sonuçlarına göre ikinci el alışveriş, tek seferlik bir deneyim olmaktan çıkarak düzenli bir alışkanlığa dönüşüyor. Her dört tüketiciden biri ayda en az bir kez ikinci el ürün satın alıyor. Bu grubun ortalama yaşı 35 olarak ölçülürken, kullanıcıların ağırlıklı olarak büyükşehirlerde yaşadığı ve dijital platformları aktif kullandığı görülüyor.
Algı bariyerleri zayıflıyor
Araştırma, ikinci el alışverişe yönelik geçmişteki sosyal algı engellerinin büyük ölçüde değiştiğini ortaya koyuyor. “İkinci el düşük statü göstergesidir” görüşüne katılanların oranı yüzde 10 seviyesinde kalırken, ikinci el kullananlara yönelik “tasarruflu”, “çevreye duyarlı” ve “tarz sahibi” gibi olumlu tanımlamalar öne çıkıyor.
Genç kuşak sürdürülebilirliği benimsiyor
Özellikle genç, eğitimli ve büyükşehirlerde yaşayan kesimin sürdürülebilir tüketim konusunda daha aktif olduğu görülüyor. Araştırmaya göre, Türkiye’de sürdürülebilirlik kavramına aşinalık yüzde 61’e, karbon ayak izi farkındalığı ise yüzde 40’a ulaşmış durumda. Dijitalleşme; güvenli ödeme altyapıları, şeffaf ilan sistemleri ve kullanıcı doğrulama mekanizmalarıyla ikinci el alışverişin yaygınlaşmasını destekliyor.
Elektronik ürünler öne çıkıyor
İkinci el pazarında en yüksek hareketlilik cep telefonu ve aksesuar kategorisinde görülüyor. Bu kategori toplam ikinci el alışverişin yüzde 54’ünü oluştururken; bilgisayar ve tablet yüzde 45, giyim ve ayakkabı yüzde 42, elektrikli ev aletleri ise yüzde 41 oranında pay alıyor. Tercihler cinsiyete göre farklılık gösterirken, erkek kullanıcılar elektronik ürünlerde daha yüksek oranlarda işlem gerçekleştiriyor.
İkinci el ürünler yaşam alanlarında daha görünür
Araştırma, hanelerin yüzde 46’sında en az bir ikinci el ürün bulunduğunu ortaya koyuyor. Elektronik, mobilya ve giyim–ayakkabı en yaygın kategoriler arasında yer alıyor. Gardıroplarda ikinci el kıyafet kullanımında da artış gözlemleniyor.
Satış ve bağış tercihleri değişiyor
Araştırmaya göre, kullanılmayan eşyalar ürün kategorisine göre ya satılıyor ya da bağışlanıyor. Anne–bebek ürünlerinde bağış oranı yüzde 72’ye ulaşırken, elektronik ürünlerde satış eğilimi öne çıkıyor.
Güven belirleyici unsur
İkinci el alışverişte tüketicilerin en önemli kriteri güven olarak öne çıkıyor. Satıcıya duyulan güven, ürünün çalışır durumda olması ve iade ya da garanti imkânı, satın alma kararlarında belirleyici unsurlar arasında yer alıyor.
Araştırma sonuçları, ikinci el alışverişin Türkiye’de sürdürülebilir tüketim anlayışının önemli bir parçası haline geldiğini ve bu alandaki dönüşümün önümüzdeki dönemde de devam edeceğini ortaya koyuyor.