Profesyonel bir Go oyuncusunu yenen ilk bilgisayar programı: AlphaGo

Google DeepMind tarafından Go oyununu oynamak üzere geliştirilen bir bilgisayar programı olan AlphaGo, dünyanın en iyi Go oyuncusu olarak anılıyor. AlphaGo'nun bu unvanı kazanmasının ardında ise ilham verici bir hikaye yatıyor. Gelin, bir Go dünya şampiyonunu yenen ilk bilgisayar programı AlphaGo'nun heyecan verici serüvenine yakından göz atalım.

Bundan üç bin yıl önce Çin'in kutsal topraklarında ortaya çıkan Go, çok katmanlı stratejik düşünce gerektiren klasikleşmiş bir tahta oyunudur. Beyaz veya siyah taşların yer aldığı oyunda amaç, rakibin taşlarını çevrelemek, yakalamak ve stratejik alanlar oluşturarak rakibi saf dışı bırakmaktır. Oyun ilerledikçe, tahtadaki boş noktalar azalır ve taşlar arasındaki rekabet artar. Oyuncular, hem kendi taşlarını korumak hem de rakip taşlarına saldırmak için oyun boyunca çeşitli stratejiler geliştirirler. Tüm mümkün hamleler oynandıktan sonra, tahtadaki taşlar ve boş noktalar sayılır, en yüksek puanı alan oyuncu galip gelir. Kuralları basit gibi görünse de, Go oyunu stratejik derinliğiyle oldukça karmaşık bir oynanışa sahiptir. Öyle ki, profesyonel Go oyuncuları arasındaki karşılaşmalar günler sürebilir. Go oyununda, evrendeki bilinen atom sayısından daha fazla hamle seçeneği vardır; tam olarak 10 üzeri 170 olası tahta konfigürasyonu. Bu, satrançtan 10 üzeri 100 kat daha karmaşık olduğu anlamına gelir.

DeepMind-go-1

Bu hikaye, DeepMind'ın yapay zeka programı AlphaGo'nun yirmi birinci yüyılın başlarında dünyanın en iyi oyuncusu olarak kabul edilen Lee Sedol'e karşı beş oyunluk bir Go serisini kazanmasından önce başlıyor. İnsan Go oyuncularının bir noktada makineler tarafından tahtlarından edileceği bekleniyordu çünkü bu, satranç oyuncularının başına yirmi yıl kadar önce gelmişti. Ancak, yapay zeka ve oyun alanında yıllarca süren çalışmalara rağmen, var olan en güçlü Go bilgisayar programları yalnızca amatörlerle rekabet edebiliyordu. Tüm olası hamleleri ve pozisyonları standart yapay zeka yöntemleriyle analiz eden programlar, Go'da mümkün olan hamlelerin sayısının fazlalığından dolayı insanlar karşısında çaresiz kalıyordu.

alphago-lee-sedol-1

2015 yılı, Go tarihi için bir dönüm noktası oldu. AlphaGo, Lee Sedol'e karşı oynadığı oyundan galibiyetle ayrıldı. Sedol, 12 Mart 20216'da verdiği röportajda, "AlphaGo karşısında çaresizmişim gibi hissettim" ifadelerini kullandı. Sedol'le oynadıktan sonra daha da geliştirilmiş bir AlphaGo, dünyanın en iyi yirmi Go oyuncusuyla daha oynadı ve tek bir maç bile kaybetmedi. Evrenimizdeki atomlardan çok daha fazla hamlenin mevcut olduğu Go oyununda, bir sonraki tüm hamle dizilimlerini analiz etmenin imkansız sayılır. Bu nedenle oyuncular rasyonel analizlerinin yanında önsezilerine de güvenmek zorundalardır. AlphaGo'nun bu başarısı, bir bilgisayar programının önsezi ve mantık yeteneklerini birlikte gösterebildiğinin en önemli kanıtları arasında yer alır.

alphago-lee-sedol-2

AlphaGo'yu daha da geliştirmek isteyen geliştiriciler, hem insan oyunlarından hem de AlphaGo'nun kendi klonuyla oynadığı oyunlardan devasa bir veri tabanı elde ettiler ve bir derin sinirsel ağı her konumda beyaz tarafın en nihayetinde kazanacağı olasılığı tahmin etmek için eğittiler. AlphaGo'da bir araya gelen zeka ve önsezi, sadece güçlü değil, bazı durumlarda da yüksek ölçüde yaratıcılık gerektiren hamleler yapabilme yeteneğini doğurdu. Örneğin, binlerce yıl boyunca Go tarihinde, oyunun başlarında üçüncü veya dördüncü sıradan bir hamlenin en doğru seçenek olduğu düşünülürdü. Ancak AlphaGo, Lee Sedol ile olan maçında bu geleneksel bilgeliği reddederek beşinci sıraya hamle yaparak Go dünyasını şok etti. Bu hamlenin ardından yorumcular şaşkınlık içinde kaldı ve Lee Sedol ayağa kalkarak geçici olarak oyunu terk etti. AlphaGo'nun bu akıl dışı hamlesi, ona oyunu kazandıran şey olmuştu. AlphaGo, Go tarihini değiştirmişti.

alphago-lee-sedol-3

AlphaGo ve Lee Sedol arasındaki ilk maçı üç yüz milyon kişi izlemişti. Neticeden fazlasıyla etkilenen Go dünyası, AlphaGo'nun galibiyetini insanlık için bir kilometre taşı olarak kabul etti. O zaman dünyanın en üst puanlı Go oyuncusu olan Ke Jie şu ifadeleri kullanmıştı: "İnsanlık binlerce yıldır Go oynadı ama yine de yapay zekanın bize gösterdiği gibi daha yolun başındayız."

Kariyer
Sosyal Medyayı Kadınlar mı, Erkekler mi Daha Etkin Kullanıyor?

Geçtiğimiz günlerde onuncu yılını tamamlayan Facebook’un  bugün 1,23 milyar aylık aktif kullanıcısı mevcut. Dünya çapında 37 ofis ve 6 binden fazla da [...]

Bunlar İlginizi Çekebilir