İnternet üzerinden sunulan servislerin ve uygulamaların sayısının hızla artması ve bu konudaki yasal süreçlerin sıkılaşmasıyla birlikte, kullanıcı sözleşmeleriyle daha sık karşılaşır olduk. Hükümler ve koşullar olarak da adlandırılan kullanıcı sözleşmeleri, kullanıcı ve servis sağlayıcısının birbirine karşı yükümlülüklerini belirtiyor ve bu nedenle büyük önem taşıyor. Ama hepimiz biliyoruz ki, hemen hemen hiçkimse, en kısası 2-3 sayfa uzunluğunda olan bu kullanıcı sözleşmelerini okumuyor.
Hayatın hızlı yaşandığı ve neredeyse her saniyenin bile önemli olduğu günümüzde, kimse bu kullanıcı sözleşmelerini okumak için vaktini heba etmek istemiyor. Durum böyle olunca, insanlara hak vermemek de elde değil. Ancak bu haberi okuduktan sonra, kullanıcı sözleşmelerini okuma konusunda daha istekli olabilirsiniz.
Mashable’ın yaptığı habere göre, kamuya açık Wi-Fi sağlayıcısı olan Purple isimli şirket, ücretsiz kablosuz bağlantı noktalarını kullananlara sunduğu kullanıcı sözleşmelerine kullanıcıların aleyhine olan bir madde ekledi. Bu maddeye göre, kullanıcılar, bu kullanıcı sözleşmesini kabul ettiklerinde; 1000 saat boyunca tuvaletleri temizlemek, sahipsiz kedileri kucaklamak ve salyangozların kabuklarını boyamak gibi çeşitli kamu hizmetlerini yapmayı da kabul ediyorlardı. Bu madde tam olarak şu şekildeydi:
“Kullanıcı, 1000 saatlik kamu görevi yapmak için gerekli olabilir. Bu kamu hizmeti, şunlar içerebilir: parklardan hayvan pisliklerini temizlemek, sahipsiz kedi ve köpekleri kucaklamak, kanalizasyon tıkanıklığını manuel olarak gidermek, yerel festival ve etkinliklerde taşınabilir tuvaletleri temizlemek, varlıklarını aydınlatmak için salyangoz kabuklarını boyamak, sokaklardan sakız kazımak…”
Tabii, neredeyse hiçkimse bu kullanıcı sözleşmesini okumadı ve tam 22.000 kişi, bu maddeden habersiz bir şekilde kullanıcı sözleşmesini kabul etti. İki hafta boyunca kullanıcı sözleşmesinde bu maddeye yer verildi ve bu süre boyunca yalnızca bir kişi sözleşmedeki bu maddeyi farketti.
Aslında Purple’ın kullanıcı sözleşmesine bu maddeyi eklemesinin amacı, Birleşik Krallık hükümetinin çıkarttığı ve Mayıs 2018’de yürürlüğe girecek olan Genel Veri Koruma Düzenlemesi’ne dikkat çekmekti. Genel Veri Koruma Düzenlemesi yasaları, kullanıcıların kişisel ya da davranışsal verilerinin pazarlama amacıyla kullanılmadan önce kullanıcıdan “kesin onay” alınmasını gerektiren bir koşulu uygulamaya koyacak. Purple da kullanıcı sözleşmesine bu ilginç maddeyi ekleyerek kullanıcıların ücretsiz bağlantı noktalarına erişim sağlarken ne kadar bilinçsiz bir şekilde kullanıcı sözleşmesini imzaladıklarını gözler önüne sermek istedi.
Purple’ın kullanıcı sözleşmesine eklediği ve kullanıcı aleyhine olan bu maddenin hiçbir geçerliliği yoktu. Peki, ya olsaydı? Sanırım, bu noktada kullanıcılar kadar, onlara bazıları sayfalarca olan kullanıcı sözleşmelerini sunan şirketlerin ve bu düzenlemeleri yapan resmi makamların da düşünmesi gerek. Çünkü hiçbirimiz, kullandığımız servislere ve uygulamalara hemen hemen her gün yenilerinin eklendiği bir dönemde, zamanımızı bu kullanıcı sözleşmelerini okuyarak harcamamalıyız. Umarım yakın zamanda bu duruma makul bir çözüm bulunur ve biz de kullanıcı sözleşmelerini kabul ederken “Acaba başıma bir şey gelir mi?” diye düşünmekten kurtuluruz.