Pandemi sonrası hız kazanan çalışma modellerindeki değişim, gün geçmeden farklı bir şekilde iş dünyasını yeniden şekillendirmeye başlıyor. Ülke dışında başlayan ve hızlı adımlarla tüm dünyaya yayılan "büyük istifa" sonrası çalışanlar, "sessiz istifa" ile iş dünyasındaki düzeni kökten değiştimek adına harekete geçti.
Bir sosyal medya gönderisiyle başlayan ve kısa sürede viral olan sessiz istifa kavramı; gerçek bir istifa olmayan, genel anlamıyla "işte en azını yapmak, yapılması gerekenler dışında hiçbir şey yapmamak, özel hayatı korumak ve daha az sorumluluk almak" olarak ifade edilen sessiz bir vazgeçiş süreci olarak tanımlanıyor.
Youthall, insan kaynağı tarafından konunun yansımalarını ve eğilimlerini ölçmek adına gerçekleştirdiği "Sessiz istifa" araştırmasını sonuçlarına göre; Türkiye’de gençlerin yüzde 24’ünün şu an sessiz istifa sürecinde; yüzde 46,7’sinin ise bu kavrama yatkın.
İş yerine kendisini ait hissedenlerin oranı yüzde 18,5
Araştırmaya katılan çalışanların yüzde 58,1’i çalışma hayatlarında iş-yaşam dengesini kuramadıklarını belirtirken yüzde 41,9'u ise karşıt görüşte. Çalıştığı iş yerine aidiyetine bakılıdığında ise; dönemsel olarak hissiyatının değiştiğini söyleyenlerin oranı yüzde 48 iken, iş yerine kendilerini ait hissetmeyenlerin oranı yüzde 33,5. İş yerine kendini ait hissedenlerin oranı ise sadece yüzde 18,5.
Gençlerin yüzde 24’ü sessiz istifa sürecinde
Sessiz istifa hakkında gençlerin yüzde 24’ü bu süreçte olduğunu belirtirken yüzde 46,6’sı da bu kavrama yatkın olduğunu belirtti. Gençlerin yüzde 15’i bu yaklaşıma yatkın değilim olmadığını söylerken henüz sessiz istifanın ne olduğunu bilmiyorum diyenlerin oranı 14,4’te kaldı.
Sessiz istifa yaklaşımına yatkın olmayanların yüzde 31,3’ü, çalıştıkları şirkette kariyer yollarının kapalı olduğunu hissettikleri takdirde bu sürece girebileceklerini belirtti.
Sessiz istifaya ilk neden düşük maaş
Gençlerin kendilerini bu duruma iten nedenlerin başında ise düşük maaş geliyor. Yüzde 35 oranında verilen düşük maaş yanıtını, yüzde 21,7 ile iş-özel hayat dengesizliği, yüzde 15 ile iş tanımının net olmaması, yüzde 14,2 ile kariyer yollarının kapalı olması ve yüzde 7,9 ile uzun mesai saatleri takip etti.
Z kuşağının yüzde 64,2’sinin gündeminde sessiz istifa var
Yüzde 45,2 ile araştırmaya en yüksek oranda katılım gösteren 18-24 yaş bandının cevapları incelendiğinde yüzde 13,2’si sessiz istifa sürecinde olduğunu, yüzde 50,9’u ise sessiz istifa sürecine yatkın olduğunu belirtti. Bu da özellikle Z kuşağının temsilcilerinden oluşan gençler arasında bu kavramın gündemde olduğunu ortaya koydu. Tüm katılımcıların ortalamasında sessiz istifa sürecine götüren neden; maaş iken, 18-24 yaş grubunda neden olarak ilk sırayı iş-özel hayat dengesizliği aldı.
Araştırmada özgürlüklerine düşkünlükleri ve ne istediklerini net bir şekilde belirtmeleri ile iş hayatında ön plana çıkan Z kuşağının, verilen işler dışında ekstra sorumluluk almayarak ve mesai saatlerinin dışına çıkmayarak sessiz istifa sürecinde olduklarının sinyallerini yöneticilerine verdikleri gözlemleniyor.
Kadınlar erkeklerden daha fazla sessiz vazgeçişte
Ankete katılan kadın çalışanların yüzde 68,6’sı sessiz istifa sürecinde olduğunu ya da sessiz istifa sürecine yakın olduğunu belirtti. Kadınların bu sürece yakın olmasının altında yatan en temel etken yüzde 33,9 ile iş-özel yaşam dengesi kuramamaları oldu. Erkeklerin yüzde 58,7’si sessiz istifa sürecinde ve sürece yatkın olduklarını belirtirken kendilerini bu sürece iten en büyük neden ise kadın çalışanlardan farklı olarak yüzde 21,2 ile düşük maaş olarak tespit edildi.