Sanal algı dünyasındaki yapay yaşam olarak anılan metaverse, fiziksel bir çabaya gerek duyulmadan artırılmış gerçeklik (AR) ve sanal gerçeklik (VR) cihazlar yardımıyla zihinsel olarak hissedilen ve algısal bir evren. Öte yandan metaverse son yıllarda ardı ardına gelen birçok teknolojinin bir araya gelmesiyle oluşan yeni bir kavram. Bu nedenle de tek başına ele almanın ötesinde daha geniş bir perspektiften metaverse dünyasına yaklaşmak gerektiğini düşünüyorum. Artırılmış gerçeklik, sanal gerçeklik, blockchain, NFT ve yıllardır parça parça geliştirilen başka pek çok teknolojik yeniliğin bir arada kullanımı her geçen gün daha da yüksek sesle ifade edilir oldu. Hatta ete kemiğe bürünmüş bir olgu haline geldi. Son dönemde daha çok oyunlarda görmeye alışık olduğumuz tecrübeleri şu an metaverse’te hayatın birçok alanındaki ihtiyaçları karşılayacak uygulamalı örneklerle görmeye başladık. Önümüzdeki 3-5 sene içinde bu alanda kendimizi çok daha fazla etkileşimde bulacağımız kesin.
Yepyeni bir deneyim yaşamak isteyenlerin “geç kalmayalım” endişesiyle erkenden “yer kapmaya” çalıştığı metaverse dünyası, ekonominin de hayat bulduğu bir dünya olma yolunda hızla gidiyor. Uluslararası danışmanlık firması Deloitte’un geçtiğimiz günlerde yayımladığı raporunda yatırım bankalarının bu alandaki tahminlerine atıfta bulunularak metaverse dünyasının firmalar için 8 trilyon dolarlık fırsat barındırdığına dikkat çekiliyor. Dünya devi firmaların da bu alana neden bu kadar yatırım yaptığını potansiyel rakamın büyüklüğü bizlere açıklıyor. Bir diğer uluslararası danışmanlık ve denetim şirketi Ernst & Young (EY) ise metaverse dünyasının heyecan verici fırsatların yanı sıra birtakım riskler ve zorluklar da içerdiğine dikkat çekiyor. Kurum, metaverse’ün gelecekteki rotasını tayin edecek 5 kritik soruyu şöyle sıralıyor:
- Metaverse işletmeleri ve iş süreçlerini nasıl dönüştürecek?
- Düzenleyiciler metaverse’e ne kadar hazır?
- Metaverse, deneyimleri yeniden nasıl şekillendirecek?
- Metaverse sürdürülebilirlik için hangi yeni boyutları açacak?
- Metaverse uygulamaları dünya çapında nasıl gelişecek?
Şirketleri bu dünya içinde farklı fırsatlar ve bir o kadar da tehditlerin beklediği aşikâr. Bu alanda doğru ve yaratıcı stratejiler belirleyen şirketlerin gelecekte var olmaya devam edeceğine ve bu fırsatlarla büyüyeceğine inanıyorum. Son dönemde global markalar, bu alanda daha çok pazarlama amaçlı olduğunu düşündüğüm aksiyonlarıyla kendilerinden söz ettiriyorlar. Diğer tarafta bu yeni kurulacak olan dev oluşumları sahiplenmeye çalışan ve buraya milyarlarca dolar yatırım yapacaklarını açıklayan şirketler var.
Tüm dijital dünyaların birleşimiyle oluşan kolektif bir sanal paylaşım alanı olan metaverse; şirketlerin, markaların, kurumların ve bireylerin bu dünyada ‘sanal’ mülk satın almasıyla yepyeni bir dönüşüm yaşayacak. Çok sayıda ünlü markanın şimdiden defileler düzenlediği, ev dekorasyonu ya da kıyafet gibi ürünlerin uygulamalarının hızla boy gösterdiği bu dünya, finans sektörü için de yepyeni fırsat sunuyor.
Ülkemizde olduğu gibi dünyada da finans sektörü, yüksek sermaye yapısıyla inovasyona ve dijitalleşmeye öncülük etmeye devam ediyor. Bir zamanlar sadece finansal kurumlara ziyaretlerle gerçekleştirilebilen işlemler artık bir cep telefonuyla tamamen mobil olarak tamamlanabiliyor. Finansal işlemlerin ve hizmetlerin teknoloji yardımıyla iyileştirilmesi ve dijital ortama aktarılmasının arkasında FinTech’ler yer alıyor. Artık geleneksel bankaların yanı sıra FinTech’ler ve dijital bankalarla finansal hayatımızı sürdürme şansımız da var. İşte bu sürecin bir sonraki durağı metaverse dünyası olacak. Metaverse ile ödeme işlemleri, kimlik doğrulama, alışveriş yapma, yatırım yapma gibi birçok finansal işlemi yapmak mümkün hale gelecek. Aslında istediğiniz yerden bu dünyaya girerek sanal bankacınızla görüşme yapmak, yatırım kararı almak, bankacılık işlemlerinizi yapmak mümkün olacak. Şimdiden birçok yerli ve yabancı bankanın metaverse dünyasında neler yapacağını tasarladığını, yer satın aldığını hatta test çalışmalarına başladığını duyuyoruz.
Kısa bir süre sonra servis ve ürünlerini metaverse üzerinden nihai tüketiciye sunacak olan bankaların büyüdüğü, bu dönüşümü gerçekleştiremeyen bankaların ise şube kapatma ve işten çıkarma haberleriyle gündeme geleceği bir dönem bizi bekliyor. Web 3.0 ile finansal hizmetlerde son dönemde hızla büyüyen token ekonomisi ve yeni popülerleşen Meta Dünyalar bir araya geliyor. Metaverse dünyasında hayat dijitalleşme üzerinden yürüyeceği için de token ekonomisinin, gerçek paranın tahtını daha güçlü bir şekilde sallayacağını söylemek yanlış olmaz.
Meta dünyaların yaygınlaşması ile bu yeni nesil finansal hizmetlerin erişilme ve yayınlaşma hızının katlanarak artacağını öngörüyorum. Doğru ve yaratıcı stratejiler belirleyen şirketlerin yeni evrende de var olmaya devam edeceğini ve bu fırsatlarla büyüyeceğini düşünüyorum. Yeni dev şirketlerin doğacağı tahminini yapmak da pek de sıra dışı bir öngörü olmayacak. Metaverse’ü ortaya çıkaracak firmaları ya da kişileri dünya olarak keşfetme aşamasındayız. Biz de akılcı adımlarla bu dünyada yerimizi almalıyız.