Türkiye’ de yolcu taşımacılığı denince akla ilk gelen ulaşım tipi kara yolu. Yolcu taşımacılığının neredeyse yüzde doksan kadarı kara yolu ulaşımı ile gerçekleştiriliyor. Dolayısıyla bu da milyonlarca dolarlık bir gelir hacmine denk düşüyor.
Peki var olan potansiyel içerisinde özellikle son dönemde yaşanan bu genel dalgalanma evresinin sebebi ne? Sektörde pastanın büyük bir bölümünde doğal olarak isim yapmış birkaç firmanın etkisi hakim. Fakat geçtiğimiz günlerde 87 yıllık Kamil Koç’un Actera Group’a geçmesi, TMSF’nin Nilüfer’e el koyması ve devlet hazinesine geçiş ardından eklenen zamlı tarifeler, Varan’ın Ulusoy’a satılması gibi etmenler düşünüldüğünde sektörde ciddi bir kaynama hacminin görüldüğü kesin.
Uçak fiyatlarındaki düşüş, hızlı tren seferleri ve kullanımındaki artış otobüs firmalarını rekabette oldukça zorladı. Nitekim bu baskıya direnemeyen birçok otobüs firması da kontak kapatma yoluna gitti. Hal böyle iken sektörde akla ilk gelen düşünce de, otobüs firmalarının rekabetçi pazar içerisinde tavır ve tutumlarının seyrine yöneldi.
Elbette var olan rekabetin vatandaşlara yaraması konusunda zaman zaman avantajlı getiriler sağlanmıyor değil. Fakat sektörde olması gereken eşit rekabet anlayışına gösterilemeyen özen, otobüs firmalarını kısa sürede alt üst etmeye yetti. Fiyat duyarlılığını hiçe sayan küçük firmaların seyri ise, sektörün karışık alanına bir set daha ekledi. Rekabette tutunmak isteyen firma için, müşterinin çift taraflı bir yarar arayış anlayışına girmesi, firmaları müşteri memnuniyeti temelli fiyat duyarsızlaşmasına yönlendirdi. Bu da olması gereken eşitlikçi rekabete zarar verdiğinden, iyi firmalar dahi sektörde yolcu paylaşımına gitmek mecburiyetinde kaldı.
İşte tüm bu karmaşıklık içerisinde firmaların ilk ve asıl dikkat etmesi gereken nokta, rekabet anlayışlarını, firma stratejileri ve natural pazar içinde harmanlamak koşuluyla, eşitlik stratejisini hiçe saymadan gerçekleştirmek olmalı. Aksi taktirde Türk otobüs firmaları pazarı içerisinde seyri süren kaynama bir süre daha durulmayacak, hatta artarak devamı sürecek gibi görünüyor.